Nieuws

Koninginnedag 10 jaar later | Verslaggever Marc stond bovenop het drama

Koninginnedag 2009 in ons koninklijke Apeldoorn: dat moest een bijzondere dag worden. Als radioverslaggever van Radio Gelderland was ik al een paar weken van te voren begonnen met voorbereidingen. Hoe spreek je de kroonprins officieel aan? En hoe heten de kinderen van Friso en Mabel? Alles moet kloppen. © ANP
APELDOORN - Koninginnedag 2009 in ons koninklijke Apeldoorn: dat moest een bijzondere dag worden. Als radioverslaggever van Radio Gelderland was ik al een paar weken van te voren begonnen met voorbereidingen. Hoe spreek je de kroonprins officieel aan? En hoe heten de kinderen van Friso en Mabel? Alles moet kloppen.
door Marc Loeven
Radiocollega Wiepke Nauta mag van dichtbij met de koninklijke stoet meelopen. Mijn taak is om vanuit speciale persvakken van iets grotere afstand het totale feest te registreren. 
Het is druk en gezellig bij de festiviteiten in het Oranjepark. De lucht is blauw en het koninklijk gezelschap oogt ontspannen. Het is echt een feest. 
Aan het eind van de route gaat het koninklijk gezelschap in een open bus. Een paar honderd meter over de Loolaan en dan rechtsaf de Zwolseweg op. Precies op dat kruispunt is een persvak. Ik sta midden tussen de fotografen die met keukentrapjes proberen het mooiste camerastandpunt te krijgen.

Doffe klap

Het is een paar minuten voor 12 uur in de middag. Daar komt de bus. Langzaam, stapvoets eigenlijk. Mijn collega Wiepke is live op zender. Na haar bijdrage wordt er normaal gesproken naar mij geschakeld. Ik twijfel: verslag doen tussen de fotografen is weinig sfeervol. Ik kan beter de weg oversteken en bij de chauffeurs van de stoet historische voertuigen een sfeerverslag maken.
Voor alle zekerheid kijk ik nog even om me heen: is dat de beste mogelijkheid voor een sfeerverslag? Op dat moment hoor ik van links een doffe klap. Ik draai mijn gezicht naar het geluid en zie in een flits een zwarte auto op enkele meters afstand in volle vaart langs me rijden. Welke malloot is dat? Als ik was overgestoken had die auto me zeker geschept. 

'Welke activiteit is dit?'

Tegelijkertijd zie ik iets verder weg mensen door de lucht vliegen. Op dat moment denk ik nog dat het poppen zijn. Een meter of twintig voor me komen ze hard op de grond neer. Koortsachtig loop ik in mijn hoofd het draaiboek door. Welke activiteit is dit?
Ik hoor mijn college Wiepke, die nog steeds live in de uitzending is, vertellen dat ze een harde klap hoort, maar niet weet waar die vandaan komt. De bus ontneemt haar het uitzicht. Ik roep in mijn zender naar de technicus. 'Dick. Dick! Ik weet het, ik heb het gezien. Zet mij in de uitzending,' maar Dick hoort me op dat moment niet. Het geeft mij enige tijd om te bedenken wat ik nou eigenlijk gezien heb. Poppen van stro die door de lucht vlogen, daar leek het op. 
Op dat moment mag ik de uitzending in. Volkomen verbijsterd over wat ik heb gezien. De eerste mensen om me heen die het woord 'aanslag' roepen. Mijn verhaal wordt warrig. Ik heb er geen woorden voor. Jaren later heb ik de radiobijdrage nog eens afgeluisterd. Ik ben er niet trots op. Maar ik had geen idee waar ik in terecht was gekomen.
Luister hier naar het eerste verslag van Marc:
De ooggetuigen die ik spreek zijn ook verward, niemand kan goed beseffen wat er is gebeurd. Een mevrouw denkt dat het een grappige act is: 'Ik dacht dat er allemaal poppen uit de auto kwamen en dat dat erbij hoorde. Ik dacht het is een geintje.'
Er is paniek op het kruispunt. Gillende mensen. Maar ook eilandjes van doodse stilte, bij de slachtoffers op de grond. Mensen rennen ernaartoe om te helpen. De politie begint met het ontruimen van het kruispunt.
Een lange marechaussee komt op me af. 'Weg. Naar achteren!' Meestal luister ik daar niet gelijk naar. Maar in dit geval ben ik ineens enorm blij met zijn commando. Gedwee loop ik langzaam naar achteren, maar ik besef nog niet helemaal wat hier nou aan de hand is.
Richting het noorden; de Amersfoortseweg op. Daar zijn veel ooggetuigen. We delen onze verhalen. Sommigen kan ik daarna interviewen. Tot het ook mij duidelijk wordt dat ik van dichtbij getuige ben geweest van een afschuwelijke aanslag. 
Luister hier naar Marc in gesprek met ooggetuigen:
Een half uur later is de eerste storm over. Wat duurt zo'n half uur dan lang en wat gebeurt er veel in zo'n korte tijd. Cameraploegen komen naar de plek des onheils. Sirenes van alle kanten.
Over de zender krijg ik te horen dat ik terug moet komen. Orders van de baas: 'Het is niet goed om daar langer te blijven na wat jij hebt gezien.' Ik loop naar de plek waar de omroep haar studio heeft opgebouwd. Iedereen is daar in rep en roer: het vrolijke feest is veranderd in een nachtmerrie.

Stoppen of doorgaan

Ik zoek mijn directeur Guus en vraag of ik door mag werken. 'Zo kan ik niet stoppen.' Hij checkt of ik in orde ben en geeft toestemming. 'Maar als het niet goed meer voelt stop je gelijk, hé.' Ik ga terug naar het kruispunt en doe nog wat live-bijdrages op de radio. Tot het genoeg is. Ik ben ineens erg moe. Thuis blijkt iedereen enorm ongerust. Maar ik kan ze geruststellen.
Ik kom er goed uit. Al is het de eerste keer langs de Naald rijden best wel moeilijk. En ook op bijzondere dagen, zoals de 10-jarige herdenking, speelt alles toch weer door je hoofd.
Want het was een feestdag die eindigde in een drama. Natuurlijk vooral voor nabestaanden, maar ook voor de mensen die gewoon aan het werk waren; agenten, vrijwilligers, beveiligers en verslaggevers.

Koninginnedag 10 jaar later

Lees meer verhalen van slachtoffers en nabestaanden in ons dossier Koninginnedag 10 jaar later.
Het jongste meisje dat gewond raakte, vertelde haar verhaal ook in onze uitzending van de Week van Gelderland. Kijk hier naar de uitzending die geheel in het teken staat van Koninginnedag 10 jaar later.
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!