Affaire vuile grond kost Barneveld 3,5 ton; controle schoot tekort

De gemeente stelde drie onderzoeken in naar de zaak, waarvan de rapporten donderdag openbaar zijn gemaakt. Het gaat om een intern onderzoek en onderzoeken van BMC Yacht Group en Royal HaskoningDHV. Uit de rapporten blijkt onder andere dat er in Barneveld nauwelijks controle was op grond die in woonwijken werd gebruikt.

De vuilegrondaffaire werd aangezwengeld door een uitzending van onderzoeksprogramma Zembla. Dat berichtte dat er vervuilde grond is gestort in nieuwbouwwijken in Barneveld. Sinds 2011 zijn er in Barneveld elk jaar 300 tot 500 woningen bij gekomen. Voor de aanlevering van grond voor nieuwbouwwijken geldt een meldplicht als een partij grond groter is dan 50 kuub.

Onderzoekers van BMC Yacht Group concluderen in hun rapport dat Barneveld onvoldoende op de hoogte was van de regels en dat er nauwelijks meldingen werden gedaan, ook niet in de periode dat de vervuilde grond is gebruikt. Daarnaast werd er nauwelijks personeel ingezet om te controleren.

De onderzoekers stellen verder vast dat de gemeente onvoldoende op de hoogte is van de wettelijke eisen rondom bodemkwaliteit. Dit vergroot het risico op fouten. Pas onlangs is er een grondstromencoördinator aangesteld in Barneveld, die verantwoordelijk wordt voor de afspraken rond grondstromen.

Royal HaskoningDHV deed in opdracht van de gemeente onderzoek naar de kwaliteit van de grond die Vink leverde voor de nieuwbouwwijken. In het rapport staat dat het anderhalve maand heeft geduurd voordat duidelijk was op welke locaties alle grond was gebruikt. Dit kwam doordat de lijsten van de Omgevingsdienst Regio Arnhem en die van de provincie Gelderland niet klopten.

Ook blijkt uit de stukken dat Vink aan de onderzoekers onvolledige informatie heeft verstrekt over de herkomst van de grond. Barneveld vroeg aan de provincie om die informatie op te eisen bij Vink, maar Gedeputeerde Staten zag daar geen grondslag voor, schrijft de gemeente.

Gevolg was dat Royal HaskoningDHV het onderzoek moest uitbreiden om zo goed mogelijk conclusies te kunnen trekken over de kwaliteit van de geleverde grond. Uit het rapport blijkt dat de verdachte partij grond is vermengd met ander zand dat door Vink is geleverd. 

Verder blijkt dat er in Barneveld op een aantal plekken lichte overschrijdingen van stoffen zijn gevonden, maar dat deze binnen de woonnorm blijven. Op één plek is de giftige stof styreen aangetroffen. Het kost de gemeente 15.000 euro om het vervuilde zand te vervangen door schone grond.

Maandag geven de onderzoekers een toelichting over de uitkomsten aan de gemeenteraad.

Omroep Gelderland liet de rapporten lezen door deskundige Gustaaf Biezeveld. Hij is voormalig milieu-officier van justitie en volgt het dossier Vink op de voet. Hij vindt dat de gemeente Barneveld aangifte moet doen. 'De vondst van styreen geeft hier alle aanleiding toe. De grond had niet toegepast mogen worden. Daarbij wordt het tijd dat Vink openheid van zaken gaat geven over de herkomst van de grond. De gemeente wordt op kosten gejaagd en het levert onrust op voor de bewoners.'

Op de vraag of de gemeente aangifte gaat doen, krijgt Omroep Gelderland geen antwoord. Wel zegt Barneveld in een reactie dat de gemeente in 2017 het toezicht op grondtoepassingen heeft verbeterd. De gemeente zegt blij te zijn dat de onderzoekers van BMC concluderen dat de gemeente in staat is om in de toekomst, blijvend, aan de wettelijke eisen te voldoen.  

Wat betreft de ontstane onrust in Barneveld, schrijft het college in het feitenrelaas dat donderdag openbaar is gemaakt dat Zembla het beeld heeft geschetst alsof woonwijken zijn gebruikt om vervuilde grond kwijt te raken. 'We kunnen ons goed voorstellen dat deze mediaframing onrust onder bewoners aanwakkerde en versterkte', stelt het college.

Onderzoeksjournalist Roelof Bosma van Zembla zegt dat de gemeente hiermee de aandacht wil afleiden van de kern van de zaak. 'Het zand is tegen de regels in gebruikt in de nieuwbouwwijken. De grond had opnieuw gereinigd moeten worden of op een stortplaats gestort. Dat is niet gebeurd. Wij zijn altijd open en transparant geweest richting de gemeente en Vink. Andersom is dit geenszins het geval.'

Lees hier meer in dossier Vink