'Tiel moet scherpe keuzes maken om niet in neerwaartse spiraal te komen'

Het rapport is gemaakt op verzoek van de gemeenteraad om meer houvast te bieden bij ontwikkelingen zoals veranderingen in de samenwerking in de regio, financiële tekorten in Tiel en het moeten uitvoeren van steeds meer taken door gemeenten.

Berenschot heeft allerlei gegevens over Tiel en landelijke regionale ontwikkelingen op een rijtje gezet. Daarbij is er gesproken over de positie van Tiel met mensen van de gemeente, van de provincie en buurgemeenten en met inwoners en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Uit het rapport komt een zorgelijk beeld naar voren.

Tiel heeft voor een kleine stad veel voorzieningen, in het bijzonder op het gebied van zorg en welzijn en cultuur. Denk aan het ziekenhuis, de schouwburg, maar ook instanties voor beschermd wonen, horeca en winkels. Berenschot concludeert dat dit niet in balans is met de samenstelling van de bevolking. Er zijn veel inwoners met een zogenoemde lage sociaaleconomische status. Dat wil zeggen weinig opleiding, veel werkloosheid en andere sociale en maatschappelijke problemen. Er zijn te weinig hoger opgeleiden, die over het algemeen meer te besteden hebben, om de voorzieningen overeind te houden. Daar komt bij dat de stad volgens de prognoses de komende decennia krimpt.

Tiel heeft een regiofunctie, maar is volgens het rapport niet echt dé centrumgemeente. Omliggende gemeenten zijn ook op andere plaatsen gericht zoals Utrecht, Den Bosch, Oss, Veenendaal en Elst. Tiel is sinds de vorming van de gemeente West Betuwe dit jaar ook niet meer de grootste gemeente in Rivierenland. Daarbij bestaat in ieder geval het gevoel dat er in Rivierenland weinig onderlinge samenhang is. Tiel wordt daarin dubbel ervaren: aan de ene kant wil de gemeente graag centrumgemeente zijn, aan de andere kant is de gemeente erg op zichzelf gericht en is er met name de laatste tijd een terugtrekkende beweging uit samenwerkingsverbanden in de regio.

Tiel moet bewoners uit omliggende gemeenten blijven trekken om voorzieningen overeind te houden. Anderzijds hebben omliggende gemeenten ook een probleem als de stad in een neerwaartse spiraal komt en voorzieningen verdwijnen. Behalve voor zorg en cultuur is de gemeente bijvoorbeeld ook een belangrijk centrum voor werkgelegenheid.

De stad heeft allerlei kwaliteiten, maar er is niet een heel duidelijk en geloofwaardig imago waar Tiel voor staat. Er is geen beeld waar de toekomst van de stad ligt en er worden dan ook geen duidelijke langetermijnkeuzes gemaakt. Dit moet er volgens Berenschot wel komen, wil de stad niet in een neerwaartse spiraal belanden.

Mogelijke keuzes en oplossingsrichtingen zijn nog niet in het rapport opgenomen. Dat moet volgen in het tweede deel van het onderzoek. Als de gemeenteraad daar donderdag mee instemt, gaat het bureau daar aan werken. In totaal kost het onderzoek zo'n 50.000 euro, de helft daarvan wordt betaald door de provincie Gelderland.

De resultaten worden rond mei verwacht. Daarmee loopt het gelijk op met de keuzes die Tiel zal moeten maken om de financiën van de gemeente weer op orde te brengen. Achter de schermen wordt gewerkt aan bezuinigingsmaatregelen die de grote tekorten op met name de jeugdzorg de komende jaren moeten wegwerken.