Nieuws
De Eerste Kamer: een gebouw om verliefd op te worden
12 maart 2019, 11:00 • 5 minuten leestijd
DEN HAAG - In de verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten gaat het opvallend vaak over de Eerste Kamer. Niet zo gek, want de door ons gekozen leden van Provinciale Staten kiezen de leden van de Eerste Kamer. Daar zitten ook Gelderlanders tussen. Wat doen die in de senaat, zoals de Eerste Kamer wel genoemd wordt? En hoe zit die Eerste Kamer eigenlijk in elkaar? Journalist Annemieke Schakelaar dompelde zich onder in de Eerste Kamer op zoek naar de antwoorden. Dat leverde de vierdelige podcastserie 'De staat van de senaat' op. Vandaag deel 1: de oudste van de wereld.
Op het Binnenhof in Den Haag is het druk: groepen scholieren worden rondgeleid; dagjesmensen maken foto's van de Ridderzaal. Ik schiet verschillende mensen aan met de vraag: weten jullie waar de Eerste Kamer zit en wat die doet? Het groepje vriendinnen op leeftijd, het jonge stel, een groep vmbo-scholieren: allemaal weten ze het antwoord niet. 'Stom eigenlijk', zegt de jongeman van het stelletje. 'Het is natuurlijk best belangrijk om dat wel te weten.'
Dat is precies de reden waarom ik toestemming vraag én krijg om een paar weken rond te kijken in die Eerste Kamer en allerlei mensen te spreken die er werken of die er veel over weten. Want ook ik vind dat ik eigenlijk niet goed weet hoe dat nou werkt: die Eerste Kamer die we indirect via de provincie kiezen.
Luister hier naar aflevering 1 van de podcastserie De staat van de senaat:
Tekst gaat verder onder de foto.
De deur onder de bogengalerij op het Binnenhof in Den Haag is de bescheiden entree van de Eerste Kamer (foto: Omroep Gelderland).
De podcastserie De staat van de senaat is gemaakt door Omroep Gelderland-journalist Annemieke Schakelaar. Zij verbleef dagenlang in de Eerste Kamer en sprak daar met Gelderse Kamerleden, de voorzitter, een oud-voorzitter, de schoonmakers, bodes, koffiedames, kamerbewaarder en het hoofd facilitaire zaken. Maar daarnaast ook met twee wetenschappelijke deskundigen, een parlementair journalist, rondleiders en scholieren en jongeren die de senaat bezoeken. Al die opnames verwerkte zij in een podcast, een luisterdocumentaire, in vier afleveringen. Klik hier voor alle podcasts van Omroep Gelderland.
Vat vol verhalen
Op het Binnenhof word ik enthousiast begroet door Mathijs Eskes, een jonge kunsthistoricus die bij de Eerste Kamer werkt. Hij gaat me rondleiden en is een vat vol verhalen. Samen lopen we het eeuwenoude gebouw binnen. Overal rode tapijten, gedecoreerde wanden en plafonds, krakende oude houten trappen, heel veel schilderijen met onze zeehelden, alle graven van Holland en onze koningen.
Tekst gaat verder onder de foto.
De centrale hal in de Eerste Kamer (foto: Omroep Gelderland)
'De vergaderzaal van de Eerste Kamer is de oudste parlementaire vergaderzaal ter wereld die nog steeds in gebruik is', vertelt Mathijs tussen de groene bankjes in de vergaderzaal uit 1650 en neemt me mee naar de volgende historische zaal. Van elke ruimte weet hij een anekdote te vertellen.
Ik heb ook Bert van den Braak uitgenodigd hier naar toe te komen. Hij is parlementair historicus en gepromoveerd op de Eerste Kamer. Hij vertelt dat Nederland in 1815 wilde uitbreiden en België erbij kreeg. De Belgen hadden veel mensen van adel en ze wilden dat die ook invloed hadden. Na lang onderhandelen werd besloten om een kamer te creëren met de adellijken uit België en belangrijke mensen uit Nederland. Aangewezen door de koning. Die Eerste Kamer is altijd gebleven; alleen worden de leden nu niet meer door de koning gekozen, maar door de leden van Provinciale Staten.
Het was het hoogtepunt van mijn carrière
Eén van die leden was Fred de Graaf, oud-burgemeester van Apeldoorn en 12 jaar lang lid van de Eerste Kamer waaronder een aantal jaren als voorzitter. 'Het was het hoogtepunt van mijn carrière', zegt Fred de Graaf als hij op mijn verzoek weer even terug is in de Eerste Kamer. 'Het is fantastisch om hier een bijdrage te leveren aan hoe Nederland in elkaar zit. In de Eerste Kamer doen wij zelf geen voorstellen voor wetten, maar wij controleren de wetsvoorstellen van de Tweede Kamer. Wij kijken naar de rechtmatigheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van zo'n wetsvoorstel. Is het niet in strijd met grondwet? Is het niet veel te ingewikkeld? Heb je voldoende personeel of politie om de wet te handhaven? Dat checken wij.'
Tekst gaat verder onder de foto.
Eerste Kamerlid Esther-Mirjam Sent in overleg in de historische vergaderzaal (foto: Omroep Gelderland)
Dat doen die Eerste Kamerleden in een gebouw dat doordrenkt is van de Nederlandse geschiedenis. 'Het is waanzinnig om hier te mogen werken', zegt Esther-Mirjam Sent uit Nijmegen, fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer. 'Eigenlijk zou elke Nederlander dit gebouw een keer moeten zien.' Dat ben ik volledig met haar eens. Het vertelt heel veel over onze Nederlandse geschiedenis én dit is de plek waar elk wetsvoorstel uit de Tweede Kamer goedgekeurd moet worden om werkelijkheid te worden. Wie zijn die mensen die dat mogen doen? Hoe komen ze op die plek? Wat verdienen ze? Dat vertellen ze in aflevering 2 van de podcastserie De Staat van de Senaat.
Luister ook naar deze bonusaflevering met politiek verslaggever Joost Vullings:
De podcastserie De staat van de senaat is vanaf dinsdag 12 maart behalve op deze website ook te vinden in de Omroep Gelderland-app en op podcastapps als Spotify, Apple Podcasts, Stitcher en Player FM. Op 14, 16 en 19 maart komen de andere drie afleveringen online. Ook is de serie te beluisteren op Radio Gelderland: maandag 18 maart om 19 uur deel 1 en 2 en dinsdag 19 maart om 19 uur deel 3 en 4.
