Nieuws

'Beschermd wonen veel te vrij; tbs-behandeling is hierdoor weggegooid geld'

Jos Poelmann.
Beschermd wonen biedt te veel vrijheid voor de complexe cliënten die er zorg krijgen. Steeds meer kleine zorgbedrijven mogen zorg bieden aan (ex)-gevangenen en (ex)-tbs'ers. Zogenoemde forensische zorg. Een onwenselijke situatie zeggen deskundigen. De open zorginstellingen kunnen de veiligheid van cliënten, personeel en omwonenden in hun ogen onvoldoende garanderen. Dat concluderen deskundigen na onderzoek van Omroep Gelderland. © Omroep Gelderland
ARNHEM - Beschermd wonen biedt te veel vrijheid voor de complexe cliënten die er zorg krijgen. Steeds meer kleine zorgbedrijven mogen zorg bieden aan (ex)-gevangenen en (ex)-tbs'ers. Zogenoemde forensische zorg. Een onwenselijke situatie zeggen deskundigen. De open zorginstellingen kunnen de veiligheid van cliënten, personeel en omwonenden in hun ogen onvoldoende garanderen. Dat concluderen deskundigen na onderzoek van Omroep Gelderland.
door Judith Spanjers en Ellen Kamphorst
Jos Poelmann, oud-directeur van de Pompestichting en tbs-deskundige, noemt het onbegrijpelijk dat gemeenten en landelijke inspecties niet ingrijpen. 'De gesloten instellingen steken jaren in behandelingen van tbs-cliënten. Dat kost tonnen aan belastinggeld per cliënt. Het is heel goed dat we dat doen, maar het is echt weggegooid geld als ze na 1,5 jaar in een commerciële open woon-zorginstelling weer delicten gaan plegen. Echt doodzonde.'
Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft door bezuinigingen besloten om tbs'ers versneld door te laten stromen naar lichtere hulp zoals beschermd wonen. Daarnaast is er een toegenomen vraag naar beschermd wonen voor andere forensische cliënten. Steeds meer kleine woon-zorginstellingen krijgen een contract om deze doelgroep zorg te bieden.

Te weinig expertise

Volgens deskundigen die Omroep Gelderland sprak, worden er nauwelijks eisen gesteld aan kennis of ervaring met deze complexe doelgroep. Het ontbreekt volgens hen bij kleine zorgaanbieders aan opschalingsmogelijkheden die nodig zijn voor de doelgroep. Dit baart hen zorgen, omdat er volgens hen expertise nodig is om te werken met cliënten die forensische zorg nodig hebben.
Ook tbs-advocaat Jan-Jesse Lieftink, bestuurslid van de Vereniging van tbs-advocaten, maakt zich zorgen: 'Zonder de juiste expertise binnen deze instellingen neemt de kans op ernstige incidenten alleen maar toe. Omdat deze cliënten vaak pas in de eindfase van hun traject in een dergelijke instelling belanden, staat er ook voor hen veel op het spel. Het is dus van groot belang dat zij in die cruciale fase vanuit die instelling goed worden begeleid.'
Lees hier het verhaal van de 27-jarige Jimmy. Hij kwam als ex-jeugd-tbs'er in zorg bij Rigter Zorg. Hij raakte er drugsverslaafd en overleed na het slikken van xtc-pillen.

Beïnvloedbare doelgroep

Bij beschermde wooninstellingen woont een mix van licht verstandelijk beperkten en psychiatrische cliënten. Een aantal zorgbedrijven begeleidt daarnaast ook justitiële cliënten bij het zelfstandig wonen. 'In de ideale wereld zouden deze groepen elkaar positief kunnen beïnvloeden. Als er structureel (hard)drugs wordt gebruikt, dan heb je wel een probleem met deze moeilijke doelgroep', zegt Jan Hendriks, hoogleraar Forensische Psychiatrie aan de VU in Amsterdam.
Kijk hier het interview met Jos Poelmann. Lees verder onder de video.
Interview Jos Poelmann

Drugs en agressie

Uit inspectierapporten van GGD Gelderland-Midden van de afgelopen vier jaar blijkt dat er bij een aantal Arnhemse woon-zorginstellingen veel drugs wordt gebruikt. Dit leidt tot agressieve situaties. Ook constateerde de GGD wapenincidenten bij een zorginstelling. Bij de helft van de gecontroleerde bedrijven waarvan de omroep de inspectierapporten in het bezit heeft, zeggen cliënten zich onveilig te voelen. 
Lees hier meer over de incidenten die GGD Gelderland-Midden heeft geconstateerd bij instellingen in de regio Arnhem. 

Gemeenten: niet alles is beheersbaar

De gemeenten zeggen in een reactie zich niet te herkennen in het beeld dat er sprake is van onveiligheid bij instellingen voor beschermd wonen. 'Het gaat om een kwetsbare doelgroep bij wie drugsgebruik en agressie vaak voorkomt', aldus de gemeente Arnhem. 'Voor een deel zijn dit ook reclasseringscliënten. Dat betekent nog niet dat de zorg structureel onder de maat is.’
‘In de begeleiding wordt aandacht besteed aan het voorkomen van incidenten en recidive. Tegelijkertijd is het goed om te beseffen dat niet alles beheersbaar is en voorkomen kan worden, zeker niet bij een dergelijke complexe doelgroep bij wie de persoonlijke situatie vaak instabiel is.' 
Lees hier de volledige reactie van de gemeenten in de regio Arnhem.

GGD: incidenten horen bij doelgroep

GGD Gelderland-Midden schrijft bij een aantal instellingen in het inspectierapport dat de veiligheid niet gegarandeerd is, maar zegt zich niet te herkennen in het beeld van de deskundigen dat de zorg onveilig is. 'Deze zorginstellingen leveren zorg aan een complexe cliëntpopulatie, waarbij je te maken hebt met een groter risico op incidenten.' Lees hier de volledige reactie van de GGD.
Volgens hoogleraar Hendriks gaat het inderdaad om cliënten die lastig te plaatsen zijn. Dat wil volgens hem niet zeggen dat je drugsgebruik moet toestaan. 'Drugsgebruik is onwenselijk bij deze moeilijke doelgroep. Het probleem is dat er na detentie weinig andere opties zijn dan cliënten onderbrengen bij beschermd wonen. Ik pleit ervoor dat er meer gevarieerde opvangmogelijkheden komen en dat drugsgebruikers in een aparte setting zorg krijgen. Daarnaast moet er meer geschoold personeel komen dat meer begeleiding biedt.'
Lees hier het verhaal: Drugs en wapens in zorginstellingen; cliënten voelen zich onveilig en toezicht schiet tekort.  
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!