Van alle kanten kritiek op nieuw wolvenplan

Opvallend, omdat het plan juist is gemaakt om duidelijkheid te geven over wat te doen nu wolven permanent in ons land gaan wonen. 

Sinds 2015 ligt er een draaiboek voor hoe we in Nederland reageren op een zogeheten 'zwervende wolf'. Dat is een wolf die af en toe door Nederland loopt, maar hier geen eigen territorium heeft.

In het nieuwe plan, dat waarschijnlijk in januari 2019 definitief wordt vastgesteld, zijn verschillende nieuwe scenario's uitgewerkt. Van een wolf die zich vestigt, naar een wolvenpaartje en uiteindelijk een roedel (een wolvenpaar met jongen) met een eigen territorium in Nederland. 

In het plan is onder meer opgenomen dat dierhouders hun beesten actief tegen de wolf moeten beschermen als duidelijk is dat zij zich in het nieuwe territorium van de wolf bevinden. Dierhouders krijgen anders geen vergoeding als een wolf hun dieren doodbijt.

'Wij denken niet dat dat gaat werken', legt LTO-bestuurder en veehouder Dirk Dekker uit Nijkerk uit. 'Het is onmogelijk om alle schapen in Gelderland achter hekken te zetten. Je wilt toch niet om al die weilanden hekken van twee meter hoog hebben staan? En hoe moet dat met kuddes die elke dag kilometers over de Veluwe trekken en elke nacht ergens anders slapen? Dat gaat gewoon niet. Als dit echt is hoe wij in de toekomst met een gevestigde wolf omgaan, denk ik dat veel dierhouders hun schapen weg zullen doen.'

'Als we dit plan volgen, gaan meer dierhouders hun dieren binnen houden. Dan gaan we weer naar een intensievere vorm van veehouderij', denkt schapenhouder en oprichter van No Wolves NL, Bart Kemp uit Ede. 'Ik heb schapen lopen op een stuk land van het waterschap waar ik de kudde niet eens mág afrasteren vanuit landschappelijk oogpunt. Hoe moet dat dan als daar een wolf zit?' Er is meer mis met het plan, zegt Kemp. 'Wat moet de dierhouder nou precies gaan doen als de wolf zich hier vestigt? Dat staat te vaag in het plan. Nu is het van: we gaan het eerst eens even drie jaar aankijken als die wolf er is. Dat kan niet.' 

Ook Wolven in Nederland, het kennisinstituut dat juist voorstander is van de komst van de wolf naar Nederland, vindt dat het plan op dit gebied tekort schiet. 'We merken dat er een enorme behoefte is aan kennis over de wolf en over hoe je dieren kunt beschermen tegen de wolf. Daarop moeten we vol inzetten als de wolf zich hier vestigt, maar dat staat nu niet concreet in het plan', legt Maurice La Haye van Wolven in Nederland uit. 

Dinsdag werd het conceptplan besproken in het college van Gedeputeerde Staten in Gelderland. De twaalf provincies hebben de afgelopen maanden onderhandeld. Dat er een nieuw plan moest komen was wel duidelijk. Over hoe dat plan er precies uit moet zien, waren ook de verschillende provincies het niet direct eens. In het plan wat er nu ligt, kunnen in elk geval alle provincies zich vinden. Maar andere betrokkenen zijn nog niet laaiend enthousiast. Toch is de kans klein dat het plan nog erg gaat veranderen. Uiteindelijk moeten alle provincies er mee instemmen. De tekst wordt alleen nog aangepast als een van de gedeputeerden tijdens het interprovinciaal overleg de tekst opnieuw ter discussie gaat stellen.

Een maand geleden leek het er op dat hobbyboeren geen schadevergoeding meer zouden krijgen als één van hun dieren door een wolf gepakt zouden worden, maar dat is teruggedraaid. Sowieso vinden alle betrokkenen dat er in het plan meer aandacht is voor het standpunt van veehouders. 'Het is goed dat de provincies meer naar de belangen van de dierhouders kijken', vindt Kemp, maar het is niet genoeg. Dat vindt ook La Haye: 'Het is mooi dat er ruimhartiger naar de schadevergoedingen wordt gekeken, maar in het plan ligt de verantwoordelijkheid voor preventieve maatregelen vooral bij de dierhouders, terwijl de provincie bijvoorbeeld met subsidies veel mogelijk kan maken'. 

Dat vindt ook Bart Kemp: 'Ik mis in het plan een verwijzing naar de Europese middelen. In Europa is een pot met geld voor dit soort dingen waar bijvoorbeeld Frankrijk en ook Duitsland wel gebruik van maken. Dat kunnen we in Nederland ook, dat moet de provincie wel goed op zijn netvlies hebben.' 

Wolven in Nederland, LTO en Bart Kemp zijn het trouwens niet eens over wat er dan wél in het plan moet staan. Wolven in Nederland vindt bijvoorbeeld dat we groot moeten inzetten op voorlichting en bescherming van vee, maar Bart Kemp leidt uit ervaringen in buurlanden af dat je vee op de lange termijn nooit goed tegen de wolf kunt beschermen. 'Wij krijgen doorlopend meldingen van wolven die door mensen geplaatste hindernissen overwinnen, dus je kunt je afvragen of preventieve maatregelen dan helpen. De eerste tien à vijftien jaar misschien wel, maar dan leren wolven daar ook mee omgaan.' 

En als het aan de LTO ligt, worden er in Nederland een paar gebieden aangewezen waar wolven mogen leven. Komen ze daarbuiten? 'Dan moeten ze worden verwijderd', vindt Dirk Dekker. 'Of ze dan moeten worden afgeschoten, of worden verdoofd en verplaatst, dat weet ik niet precies. Maar in ieder geval moeten we de wolf wel beheren, net als bevers, otters, herten en zwijnen.'