Brandveiligheidsexperts zetten vraagtekens bij gedoogafspraken opslag kunstgrasmatten

Ronald Koster is risicodeskundige van Burghgraef van Tiel, een bedrijf dat in opdracht van onder meer verzekeraars de brandveiligheidsrisico's inventariseert bij bedrijven. Ruud van Herpen is technisch directeur van ingenieursbedrijf Nieman en praktijkhoogleraar Brandveiligheid aan de Technische Universiteit Eindhoven. Zij bekeken op verzoek van Omroep Gelderland de opslagvoorschriften in de gedoogbeschikking. Dit naar aanleiding van de brand donderdag bij Tuf Recycling in Dongen, waar kunstgrasmatten in rook opgingen.

De kunststofgrasmatten moeten per compartiment worden opgeslagen om te voorkomen dat bij een brand het vuur overslaat naar een ander compartiment. Hierdoor moet een eventuele brand zo klein mogelijk blijven. Maar dat gaat volgens de deskundigen niet lukken zoals de voorschriften nu in de gedoogbeschikking zijn opgesteld door de provincie Gelderland.

Afgelopen jaar constateerden de inspecteurs van de toezichthoudende Omgevingsdienst Regio Arnhem meerdere keren dat grote hoeveelheden kunstgrasmatten lagen opgeslagen bij afvalbedrijf Vink. De hoeveelheden bleven volgens de provincie binnen de norm, maar er was geen vergunning voor de plek waar ze opgeslagen lagen. De provincie legde een dwangsom op van 10.000 euro. Maar deze hoefde het bedrijf uiteindelijk niet te betalen, omdat de provincie in juni besloot om de situatie te gedogen. De deskundigen hebben nu kritiek op de gedoogafspraken die gemaakt zijn over hoe de kunstgrasmatten brandveilig moeten worden opgeslagen. 

In de gedoogbeschikking staat te lezen dat de wanden van de opslag minimaal vijf meter hoog moeten zijn. De kunstgrasmatten mogen aan de rand niet hoger opgestapeld worden dan deze vijf meter zijn en in het midden niet hoger dan zeven meter. De woordvoerder van Vink bevestigt dat de beschreven situatie op dit moment ook zo in de praktijk wordt toegepast.

Koster vindt het opmerkelijk dat deze afspraken zijn gemaakt. 'Bij een brand gaat de hitte omhoog en straalt deze naar buiten toe. Als de wand vijf meter hoog is en drie meter naast de wand is de hoogte van de opslag zeven meter dan zal een brand in het ene vak heel simpel, door straling, kunnen overslaan naar het andere vak.' Volgens Koster is ook het totale oppervlak per opslagcompartiment te groot. 'Er mag nu 750 m2 per vak opgeslagen worden. Wij vinden 400m2 het maximum.'

Van Herpen vraagt zich af wat de onderbouwing is van de provincie om de afgesproken maten toe te staan. 'Met deze afspraken is er onvoldoende marge. Hierdoor ontstaat bij een brand een grote kans op uitbreiding van de brand. Als je de matten tot de rand toe opstapelt dan steekt de vlam zo over.' Volgens Van Herpen zou de muur bij een opslag van zeven meter hoog al snel zo'n tien meter hoog moeten zijn.

Mocht er brand uitbreken dan is het risico volgens de deskundigen groot dat de brand lang kan gaan duren. Hoe langer het duurt, hoe meer milieuschade. 'Denk aan de rook en roet die de lucht in gaat en alle overlast voor omwonenden die daaruit volgt. Dat is juist wat we niet willen', zegt Van Herpen. Hij begrijpt dan ook niet hoe de provincie deze afspraken heeft kunnen maken.

De woordvoerder van de provincie Gelderland zegt in een reactie op de kritiek van de brandveiligheidsexperts: 'Onze toezichthouders en vergunningverleners zijn deskundig. Over brandbeheersingsmaatregelen is altijd contact met de brandweer. De voorschriften in de gedoogbeschikking worden in samenspraak met de brandweer opgelegd.'

Afvalverwerkingsbedrijf Vink zegt in een reactie dat het bedrijf aan alle regels voldoet zoals deze met de provincie zijn afgesproken. Volgens Jaap Kevelam, woordvoerder van Vink gaat zo'n grote brand als bij Tuf Recycling gisteren niet in Barneveld gebeuren.

Volgens de woordvoerder van Vink zit er heel veel zand in de kunstgrasmatten, waardoor het materiaal volgens hem onbrandbaar is. 'Voordat de matten bewerkt worden, loop je nauwelijks risico. Als het zand eruit is, dan blijft kunststof over, dat is wel brandbaar. Maar door de maatregelen die wij treffen is het risico op brand wel beheersbaar. De opslag is verdeeld in compartimenten, waardoor de brand niet over kan slaan. We hebben blusvoorzieningen en duidelijke afspraken met de brandweer.'

De brand in Dongen ontstond volgens de brandweer in een loods die tot de nok toe vol lag met kunstgrasmatten. In deze loods was een productieplaats waar het zand uit de matten werd geklopt. De loods brandde volledig uit, maar de brand sloeg niet over naar de aangrenzende ruimtes. Bij Vink liggen de kunstgrasmatten alleen in de buitenlucht. Maar ook dan moeten er aparte vakken worden gemaakt om het overslaan van een brand te voorkomen.

Volgens de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant bestonden de kunstgrasmatten die in Dongen in rook opgingen voor 80% uit zand, voor zo'n 20% uit plastic en voor de rest uit rubbergranulaat. 'De hele loods van 60 bij 20 meter lag vol met deze matten. Doordat er compartimenten waren is de brand niet overgeslagen naar andere delen van de loods. Maar het zand in de kunstgrasmatten had in dit geval geen dempend effect op de brand. Ook deze matten zijn in rook opgegaan.' De oorzaak van de brand in Dongen is nog niet bekend.

Tuf Recycling en Vink kwamen onlangs in opspraak door een uitzending van Zembla. Vink slaat net als Tuf Recycling grote hoeveelheden kunstgrasmatten op. De bedoeling is dat de opgeslagen matten gerecycled worden. Dit proces kost tijd, waardoor niet alles tegelijk verwerkt kan worden. Hierdoor is veel opslagruimte nodig.