Een jaar na fipronilcrisis: schreeuw om hulp

Het giftige en onzichtbare fipronil is lastig om voorgoed te verwijderen uit de kippenstallen. Er moet daarom snel vooruit worden gekeken naar een nieuwe aanpak, vertelt wethouder Willemien Vreugdenhil van de gemeente Ede tegen Omroep Gelderland.

De politica wijst daarmee vooral naar de voedselwaakhond van ons land: de Nederlandse Voedsel -en Warenautoriteit (NVWA). De toezichthouder wil bij Omroep Gelderland niet reageren maar levert wel recente cijfers.

Nu één jaar na de crisis wordt er nog steeds fipronil in de eieren, de kippen en mest gemeten. Er zijn nog 9 pluimveebedrijven volledig geblokkeerd en 87 gedeeltelijk. In totaal kregen 361 pluimveebedrijven te maken met fipronil. Vanavond wordt bij Omroep Gelderland de documentaire uitgezonden: Fipronil? Niemand had er eerder van gehoord. Getroffen boeren en deskundigen blikken terug op de eiercrisis en laten zien wat voor impact het heeft gehad en nog steeds heeft. 

Volgens Vreugdenhil is nu de landelijke overheid aan zet om financieel bijvoorbeeld onderzoeken te steunen om het probleem met het verboden middel fipronil op te lossen.

De gemeenten in de Gelderse Vallei hebben al tonnen geïnvesteerd in een meldpunt waar pluimveehouders met vragen terecht kunnen. 'In Den Haag zouden ze geld kunnen investeren in dit soort projecten die lopen. Maar belangrijker nog er moeten oplossingen komen voor de vervuilde mest, kippen en eieren', zegt Vreugdenhil. 'Landelijke overheid: handhaaf niet alleen maar los problemen op.'

'Straks heb je hier ratten en muizen en dan heb je er nog één probleem bij', vertelt pluimveehouder Helmus Torsius op zijn erf naast zijn enorme vervuilde mestberg. De resten fipronil kunnen de grond in sijpelen, dan kan dat weer gevolgen hebben voor de natuur, aldus de boer. 

De vervuilde kippenmest kan lastig weg vanwege regelgeving, zeggen pluimveehouders. Zo moeten boeren maanden wachten om de vervuilde mest te laten verwerken in de verbrandingsoven bij BMC Moerdijk. Daar betalen ze ook de hoofdprijs. De pluimveehouders kunnen het ook mengen met niet-vervuilde mest, zodat de hoeveelheid fipronil in de mest langzaam zakt. 

Volgens de pluimveehouders moet je bij het mengen aan veel regels voldoen en niet elke boer kan dat op zijn of haar terrein. Eén jaar na het begin van de fipronilcrisis, liggen er hierdoor nog tonnen aan vervuilde mest. Dit is zo'n voorbeeld dat nu gewoon opgelost moet gaan worden, vindt wethouder Vreugdenhil.

In de Gelderse Vallei werken gemeenten samen gedurende de fipronilcrisis en ze houden nog steeds een meldpunt in stand, het Poultry Expertise Centre in Barneveld. Getroffen pluimveehouders kunnen met het centrum bellen en krijgen naast morele steun ook hulp bij het regelen van allerlei praktische zaken. 

Ook de provincie Gelderland investeert in dat project. Wetenschappers verbonden aan de Wageningen University & Research doen nu onderzoek naar het voorkomen en bestrijden van bloedluis bij kippen. De provincie stelde daarvoor 1 ton beschikbaar.

Niet alleen wethouder Vreugdenhil van Ede rammelt aan de poort van het Binnenhof in Den Haag. Ook burgemeester Asje van Dijk van de gemeente Barneveld vroeg continu aandacht voor het fipronilprobleem. Minister Schouten van Landbouw moest er op gewezen worden dat er acute problemen ontstonden met het verboden middel fipronil.

Ondersteunend personeel van de minister wist gedurende de eiercrisis niet eens waar het precies over ging. In de ogen van de Edese wethouder kan dat niet. 'Als de overheid zegt dat de volksgezondheid in gevaar wordt gebracht door fipronil, dan moet je weten waar je het met elkaar over hebt.'

Zomer vorig jaar begon de eiercrisis. In eieren werd het verboden middel fipronil aangetroffen. Pluimveebedrijven werden gesloten, ontelbaar veel kippen en eieren vernietigd. Het Barneveldse bedrijf Chickfriend dat ingehuurd werd door de boeren, blijkt bij het bestrijden van bloedluis, het verboden middel fipronil te hebben gebruikt. De insecticide werd gemengd in etherische oliën. 361 pluimveebedrijven gingen met het bedrijf in zee. Volgens de Nederlandse Voedsel -en Warenautoriteit zijn er nu 1 jaar later nog 9 pluimveebedrijven volledig geblokkeerd en 87 gedeeltelijk vanwege de vondst van fipronil.

Bekijk de hier de Omroep Gelderland-documentaire Fipronil? Niemand had er eerder van gehoord: