GASTBLOG GIERZWALUW: Eitjes, gevechten en luisvliegen

De nestkasten aan ons huis die het langst bezet zijn hebben nummers 2 en 9. Deze zijn respectievelijk sinds 2010 en 2012 bezet geraakt. Hierin verloopt het goed, in beide nestkasten zijn 3 eitjes gelegd en wordt inmiddels afwisselend gebroed door het mannetje en vrouwtje. Het verschil tussen de twee is niet te zien of horen en ook welke er als eerste was zegt niets over het geslacht. Gebaseerd op wat er vorig jaar gebeurde verwachte ik behalve in nummers 2 en 9 ook paartjes Gierzwaluwen terug in nestkasten A, F en M, in totaal 10 vogels dus.

Doordat veel vogels vertraagd waren (en sommigen nog steeds zijn?) is het begin van het seizoen wat anders verlopen dan verwacht. Het paartje van kast A is tot op heden niet terug gekeerd. Maar misschien is één van de vogels van dat paartje wel teruggekomen, maar met een ander samen gaan wonen? Want in kast F is in het begin zeker een nieuwe partner aangetrokken. Dat was voor mij te zien aan het gedrag, de ene Gierzwaluw ging met groot gemak naar binnen, de ander moest het aanvliegen duidelijk nog even onder de knie krijgen. Er werd 18 mei gepaard, maar de dag erna werd er hevig gevochten (er staan wat beelden op mijn website). 19 Mei werd een eitje gelegd, maar blijkbaar was de winnaar van het gevecht een andere vogel dan waarmee werd gepaard, want het eitje werd zonder pardon naar buiten gegooid en viel, hoe toepasselijk, kapot op onze afvalcontainer. Hopelijk volgen in die nestkast binnenkort nieuwe eitjes.

Kijk hier hoe de gierzwaluw het eitje pakt en meeneemt naar de uitgang. 

Tekst gaat door onder het filmpje

Terwijl ik dit schrijf gebeurt misschien wel hetzelfde in kast M…? Het is nu 20:30 en er wordt al vanaf 19:00 gevochten. In die kast werd vandaag een tweede eitje gelegd, dus als die straks ook kapot worden gegooid is dat wel een beetje jammer… Maar als er vervolgens nieuwe eitjes volgen heb ik wel het voordeel van een extra gespreid broedseizoen…

Ik schreef er in mijn vorige blog al even over, snel rondkruipende beestjes in kast F. Heeft u er al één gezien? Ze kruipen soms heel pardoes boven op de rug van de Gierzwaluwen. Het gaat hier om de Gierzwaluwluisvlieg. Een parasiet die zich heeft gespecialiseerd in het parasiteren van een specialist. De Gierzwaluwluisvlieg heeft vleugels, maar kan niet vliegen. Tenminste… Ze hebben haakjes aan hun poten waarmee ze zich ontzettend goed vast kunnen houden aan de veren van de Gierzwaluw en kunnen zo meevliegen met hun gastheren!

Gierzwaluwluisvliegen drinken bloed bij de Gierzwaluw en kunnen dit niet bij andere vogels of dieren. Alleen de niet in Nederland voorkomende Vale gierzwaluw zou een optie kunnen zijn. De ook niet hier voorkomende Alpengierzwaluw heeft haar eigen gespecialiseerde luisvlieg… Dat drinken van bloed leidt normaal gesproken niet tot problemen. In nestkast F heb ik tot nu toe maximaal drie luisvliegen gezien, dat kunnen de Gierzwaluwen en hun jongen straks best hebben. Er zijn uitzonderlijke situaties bekend waarbij 20 of 30 luisvliegen in een nestruimte voorkomen. Dat heeft wel gevolgen, jongen gaan natuurlijk dood bij teveel bloedafname. Maar de oorzaken van zulke uitzonderlijke situaties zijn niet bekend. Ik hoop er zelf niet in de praktijk achter te komen…

Uiteindelijk heb ik dit blog op 26 mei niet af gekregen en schrijf ik het laatste deel 27 mei. Het gevecht in kast M duurde lang… Pas in de vroege ochtend is de verliezer waarschijnlijk gedwongen door de winnaar vertrokken. De vechtjas die over is gebleven heeft er een vies pak van gekregen. Ik ben benieuwd hoe het de twee eitjes zal vergaan waarvan er eentje tijdens het vechten uit het jonge nestje rolde.

Op deze foto zie je hoe overnacht werd in een vreemde houding, met de derde vogel waarschijnlijk nog in de kast.

Vanochtend is het de enkele Gierzwaluw die sinds 23 mei nestkast 1 bezoekt vandaag voor het eerst gelukt een mogelijke partner mee naar binnen te lokken! Ik ben benieuwd of het dit seizoen bij paarbinding en nestbouw blijft, of dat er misschien zelfs nog eitjes komen. In nestkast F is vandaag wel een nieuw eerste eitje gelegd. Het blijft interessant de ontwikkelingen te volgen. Voor mij althans, hopelijk voor de lezers ook.

Heeft u opmerkingen of aanvullingen op dit bericht? Mail dan met de redactie: omroep@gld.nl. Of stuur ons direct een WhatsApp-bericht: 06 - 220 543 52