Nieuws

Missie naar 'dark side of the moon' geslaagd! Nu luisteren naar oerknal

De maan.
De lancering van een ruimteraket vanuit China met Nijmeegse apparatuur aan boord is geslaagd. Het gaat om een ontvanger die laag frequente radiogolven, veroorzaakt door de oerknal, opvangt. Het is de eerste Nederlandse wetenschappelijke apparatuur ooit die meereist met een Chinese ruimtemissie. © Radboud Universiteit Nijmegen
NIJMEGEN - De lancering van een ruimteraket vanuit China met Nijmeegse apparatuur aan boord is geslaagd. Het gaat om een ontvanger die laag frequente radiogolven, veroorzaakt door de oerknal, opvangt. Het is de eerste Nederlandse wetenschappelijke apparatuur ooit die meereist met een Chinese ruimtemissie.
De ontvanger en de antennes gaan mee naar de achterkant van de maan. Waarnemen aan de achterkant van de maan heeft als voordeel dat daar een deel van de radiostraling uit het heelal die niet door de aardse dampkring heen komt, toch kan worden gedetecteerd.
Hier op aarde kunnen astronomen bijna alle radiostraling uit het heelal ontvangen, maar het deel onder de 10 tot 30 MHz wordt geblokkeerd door de dampkring. Juist in die frequenties zit informatie over het vroege heelal: de periode direct na de oerknal, waarin de eerste sterren en sterrenstelsels werden gevormd. Zodra de satelliet over ongeveer 2 maanden is aangekomen op het eindpunt worden de drie vijf meter lange antennes uitgerold en kan het wetenschappelijke werk beginnen.
Kijk hier naar een filmpje van de lancering in China.

Emotioneel moment

Projectleider Marc Klein Wolt van de Nijmeegse Radboud Universiteit was samen met collega’s en vertegenwoordigers van de Nederlandse ambassade in China aanwezig bij de lancering. Het aanwezige team maakte de lancering mee op een afstand van 2 km van het platform.
Klein Wolt: 'Ik heb nog nooit zo’n indrukwekkend geluid gehoord. De raket kwam op een hoogte van 100 kilometer over ons heen en we werden er allemaal een beetje emotioneel van. We hebben twee jaar keihard gewerkt aan deze missie en nu moet NCLE (de ontvanger, red.) deze reis in z’n eentje vervolgen.'

Radiostilte aan achterkant van de maan

De radioantenne is ontwikkeld en gebouwd door een team van wetenschappers en ingenieurs van het Radboud Radio Lab van de Radboud Universiteit, het Nederlands instituut voor radioastronomie in Dwingeloo (ASTRON), en het Delftse bedrijf ISIS. Hij gaat de zwakke radiosignalen uit het zeer vroege heelal detecteren, toen het heelal nog grotendeels uit waterstof bestond.
Hoofdonderzoeker Heino Falcke van de Radboud Universiteit: 'Het is een eer om deel uit te maken van dit ruimteavontuur. We hopen dat de achterzijde van de maan een ‘radiostille’ omgeving blijft, waar wij ook in de toekomst radiosterrenkunde kunnen bedrijven.'
Deze dinsdag geeft de Radboud Universiteit een lunchlezing waarin het project verder wordt toegelicht. De lezing is om 12.45 uur in het Huygensgebouw aan de Heryendaalseweg 135 in Nijmegen. 
In deze reportage legt professor Heino Falcke uit hoe het onderzoek in zijn werk gaat: