Kunstenaar: 'Homofoob 4 meicomité? Daar zit wel kern van waarheid in'

Splinter maakte dinsdag bekend dat hij vrijdag om 12.00 uur een extra krans gaat leggen op het Keizer Traianusplein. Hij doet dat ter nagedachtenis aan de homoseksuele mannen en vrouwen die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog en de oorlogen daarna. Splinter leest eerst een gedicht voor, Voetnoot bij de kranslegging op de Dam, 4 mei 1970 van Jaap Harten.

De kunstenaar besloot tot de extra herdenking, omdat er sinds vier jaar bij de officiële herdenking diverse organisaties niet meer bij naam genoemd worden. Zo valt de LHBTi-beweging (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender-  en intersekse personen) sinds dat moment onder de parapluterm Vertegenwoordigers van Overige Maatschappelijke Organisaties. De reden: tijdwinst. Het programma duurt anders te lang, vindt de Stichting Stedelijk vier en vijf mei Comité.

Onzin, vindt Splinter. 'Het duurt 15 seconden en je kunt er veel mensen een plezier mee doen. En het is gênant dat het comité zichzelf wél noemt, op plek vijf. Ik heb de kranslegging 2017 integraal gefilmd en er is zo veel pauze, je kunt de namen wel twintig keer noemen!'

Voorzitter Piet Timmermans van het comité noemde de extra herdenking woensdag ongepast. Splinter reageert des duivels. 'Meneer Timmermans liegt al vier jaar tegen de burgemeester. Of hij laat liegen, dat kan ook.' Steen des aanstoots: het comité schermt met landelijke richtlijnen, maar die zijn er volgens Splinter helemaal niet. 'Dat heb ik nagevraagd.' 

Toen Splinter het comité daarop wees, werd hij naar eigen zeggen op het boekje De doden tellen van het Nationaal Comité 4 en 5 mei gewezen. Dat gaat over de slachtofferaantallen in de Tweede Wereldoorlog en daarna. 'Er werd en passant gezegd dat het niet om heel grote aantallen (homo-slachtoffers, red.) gaat. Nou, dan ben je bij mij aan het verkeerde adres.'

Ook homobelangenorganisatie COC stoort zich aan dat laatste argument. 'Dat het om geringe aantallen gaat, zoals in een mail aan mij werd gezegd, vind ik op zijn zachtst gezegd discutabel. Al zijn het er maar drie', zegt voorzitter Ap Willemsen van COC regio Nijmegen. 

Willemsen begrijpt de boosheid van Splinter, maar kiest een andere route. 'Splinter zegt dat hij van het gestrekte been is en dat wij van de diplomatie zijn. Dat onderschrijf ik. Wij blijven in gesprek.'

Net als Splinter vindt Willemsen dat de namen van de kransleggers genoemd moeten worden. Het COC blijft daarvoor ijveren. De hoop van Willemsen is gevestigd op het nieuwe college van Nijmegen. 

Timmermans ontkent dat hij Splinter op landelijke richtlijnen heeft gewezen. 'Dat heb ik niet gezegd. Die uitspraken komen voor zijn rekening.' 

De voorzitter van het comité vindt het verdedigbaar dat er niet expliciet wordt stilgestaan bij de dood van homoseksuelen. 'Het is geen nationale dodenherdenking. Het is de Nijmeegse dodenherdenking. Wij kiezen ervoor de focus te houden op de grootste groepen die het slachtoffer zijn geworden van het nazibewind.' Timmermans zegt geen bewijzen te hebben gevonden voor veel homoseksuele slachtoffers.

De voorzitter van het comitë ziet geen reden om de herdenking anders in te richten. 'Met 30 namen voorlezen krijg je geen compacte en waardige herdenking. In de huidige vorm wel.' Timmermans wijst erop dat de namen van de organisaties die een krans leggen op de website van de gemeente worden genoemd. 'En alle burgers kunnen ook zelf een krans leggen. Ook de heer Splinter.' 

De officiële herdenking 's avonds is in handen van de gemeente Nijmegen en de Stichting Stedelijk vier en vijf mei Comité. Anders dan het comité heeft de gemeente Nijmegen geen mening over de extra herdenking. De herdenking 's middags kan dan ook gewoon doorgaan. 'We nemen er kennis van. Er is geen toestemming voor nodig', zegt woordvoerder Jack Broeksteeg.

Hoeveel mensen 's middags bij de kranslegging zijn, weet Splinter niet. 'Dat maakt me ook niet uit. Ik heb wel de politie gewaarschuwd. En die vond het prima.'