Aandeelhouder zorgbedrijf Rigter verhuurde eigen woonruimtes aan cliënten

Binnenkort staan zorgaanbieder Rigter en de gemeente Nijmegen tegenover elkaar in de rechtbank. De gemeente claimt 1,8 miljoen euro wegens pgb-fraude; Rigter beschuldigt de gemeente van smaad en laster en eist 800.000 euro. Volgens de gemeente heeft Rigter, dat cliënten begeleidde bij zelfstandig wonen, te weinig zorg geleverd en de huur van cliëntwoningen betaald met pgb's. Omroep Gelderland blikt vooruit op de rechtszaak. 

Deel 3 in ons onderzoek naar pgb-fraude:

De gemeente Nijmegen beschuldigt directeur Monique Neuféglise van zorgbedrijf Rigter van belangenverstrengeling, omdat zij ook eigenaar zou zijn van panden waar cliënten in woonden. Neuféglise heeft deze aantijging altijd met klem ontkend.

Zij verklaarde eerder tegenover Omroep Gelderland: 'Wethouder Frings heeft in de Volkskrant gezegd dat ik eigenaar ben van het vastgoed van de panden waar cliënten wonen. Dat is niet waar. Het is makkelijk na te gaan in het Kadaster wie de eigenaren zijn. Ik ben dat niet.'

Omroep Gelderland deed onderzoek in het Kadaster: van alle adressen van de zorglocaties van Rigter en zusterbedrijf R2 in Nijmegen die bekend zijn bij de redactie, staat geen enkele woning op naam van Neuféglise. Wel komen we haar naam tegen in de oprichtingsakte van vastgoedbedrijf What's Next. In 2014 richtte ze dit bedrijf op, samen met drie anderen. 

What's Next bouwde een project van tientallen woonstudio's aan de Fenikshof in Nijmegen, onder meer bedoeld voor cliënten die zorg nodig hebben. Op de oude website van Rigtergroep wordt ook verwezen naar het 'Next-project'. Cliënten konden zich aanmelden om hier te gaan wonen. 

Volgens de mede-oprichters heeft Neuféglise maar heel kort 5 procent van de aandelen gehad van het vastgoedbedrijf. Nog voordat de bouw was begonnen. Het was wel de bedoeling dat Rigter zes tot twaalf appartementen zou huren. Uiteindelijk hebben er geen cliënten van Rigter gewoond. Een ander zorgbedrijf maakt nu wel gebruik van een deel van het gebouw. 
 

What's Next staat bij de Kamer van Koophandel ingeschreven op een adres in Dinxperlo. Op dit adres staan meerdere bedrijven geregistreerd, waaronder ook vastgoedbedrijf Knorrensteijn Vastgoedontwikkeling. Uit onderzoek van Omroep Gelderland blijkt dat Marco Dekker, een van de mannen achter Knorrensteijn, medeaandeelhouder is van Rigter.

Volgens meerdere bronnen die Omroep Gelderland sprak, verhuurde Knorrensteijn in Nijmegen meerdere woningen aan cliënten van Rigter. Uit het Kadaster blijkt dat deze woningen in juni 2014 zijn gekocht. Volgens de advocaat van Dekker hebben er tot november 2015 cliënten van Rigter gewoond. Daarna woonden er particulieren. In november 2017 zijn de woningen verkocht door Knorrensteijn.  

Tot nu toe leek het erop dat Neuféglise de enige eigenaar was van Rigter, maar Dekker blijkt met zijn bedrijf Wypofa Beheer BV 20 procent van de aandelen van Rigter in handen te hebben. De curator die het faillissement van Rigter onderzoekt, bevestigt dit. Wie de derde aandeelhouder met 5 procent van de aandelen is, wil de curator niet zeggen.

Lees hier de inspectierapporten van de gemeente Arnhem uit 2016 en 2017. 

De eigenaren van Rigter hadden ook een vestiging in Arnhem, Rigter Zorg. De woningen die daar gehuurd werden, stonden niet op naam van Neuféglise en Dekker. Deze stond op naam van een andere bekende van de twee. De eigenaar achter het vastgoedbedrijf waar Rigter in Arnhem woningen van huurde was namelijk ook één van de oprichters waarmee de twee What's Next zijn gestart. Zijn naam is Floris den Brinker. Samen met andere investeerders van zijn vastgoedbedrijf nam hij onlangs Rigter Zorg over onder de nieuwe naam Neocura. Hij stapte overigens voor de start van de bouw in 2016 uit What's Next.

Een vastgoedbedrijf dat een zorgbedrijf overneemt. Wethouder Bert Frings van de gemeente Nijmegen noemde het vorig jaar tegenover Omroep Gelderland 'schandelijk' dat zorgbedrijven als Rigter eigen vastgoed verhuren aan cliënten. Hoewel de wethouder spreekt van belangenverstrengeling, blijkt dat zo'n constructie gewoon mag.

'In de praktijk zien we dat zorgaanbieders in eigen beheer vastgoed ontwikkelen en beheer en onderhoud onderbrengen in een apart bedrijf. Dat is toegestaan', aldus een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

In tegenstelling tot Nijmegen vindt de gemeente Arnhem het geen probleem dat een vastgoedbedrijf een zorgbedrijf overneemt. 'Wij vinden het geen probleem dat zorgaanbieders eigen woningen verhuren. De gemeente houdt hier ook geen toezicht op', aldus de woordvoerder van de gemeente Arnhem.

Lees ook: Wat is een redelijke huurprijs voor een zorgwoning?

Volgens de nieuwe directeur van Neocura, Floris den Brinker, betaalt het zorgbedrijf zo'n 700 euro per cliëntwoning aan het vastgoedbedrijf. Hij erkent dat ook Neocura geld bij zal moeten leggen, omdat in veel gevallen cliënten de huur niet zelf op kunnen brengen. 'Dit zal niet ten koste gaan van de zorg. Neocura heeft hier advies over ingewonnen en is tot de conclusie gekomen dat het scheiden van zorggelden en huurgelden binnen de huidige exploitatie mogelijk is.'

Den Brinker erkent dat het pgb-systeem gevoelig is voor fraude. 'Het systeem laat veel ruimte voor misbruik door bedrijven met slechte intenties. Als je onduidelijke afspraken maakt over de te leveren zorg, kun je gemakkelijk geld verdienen. Pgb's worden vooraf uitbetaald en de controle erop wordt pas veel later gedaan.' 

'Wij willen duidelijk zorgafspraken maken, maar ook als je een goedwillende zorgaanbieder bent, kun je de dupe worden. Het systeem is erg ingewikkeld en daarbij mag ook elke gemeente nog eigen beleid maken. Als er pas laat een controle komt en er worden fouten geconstateerd, dan zijn de financiële gevolgen ineens heel groot.'

De Inspectie voor de Gezondheidszorg bezocht Rigter meerdere keren. Lees hier de inspectierapporten uit 2016 en 2017.

Neocura levert geen zorg meer via pgb. Het bedrijf heeft nu een contract met de gemeente waarbij de gemeente geen vergoeding geeft voor de woonkosten. Cliënten moeten dus zelf de woning huren. Neocura ontvangt per persoon een budget van de gemeente dat niet per persoon verantwoord hoeft te worden.

'Het gaat om instellingszorg, waarvoor de zorgaanbieder voor meerdere mensen een budget ontvangt. Hiermee moet alles bekostigd worden, zoals de zorg, ondersteunende diensten en kantoorruimte', aldus de woordvoerder van de gemeente Arnhem. De gemeente geeft toe dat hierbij geen zicht is op hoeveel geld uiteindelijk aan welke zorg wordt besteed.

Lees ook: Mag je een zorgwoning met een persoonsgebonden budget betalen? 

Hoogleraren die het Rigterdossier bestudeerden in opdracht van Omroep Gelderland zien wel een gevaar in de constructie van Neocura. Hoogleraar Openbare Financiën Harrie Verbon van Tilburg University vraagt zich af waarmee Neocura de huren gaat betalen.

'Kwetsbare cliënten kunnen met hun (Wajong)uitkering de huur niet volledig zelf opbrengen. Het is zeer onwaarschijnlijk dat de nieuwe eigenaar het resterende bedrag uit eigen zak gaat betalen. Dat zijn we niet gewend van vastgoedondernemers. Dat zal dus uit de winst betaald moeten worden. Winst kun je maken als je te weinig zorg levert of als het zorgbudget te hoog is vastgesteld door de gemeente of het zorgkantoor. Het probleem is dat het ondoorzichtig is waar het zorggeld blijft. Zorggeld en huren lopen door elkaar heen.'

Verbon noemt het risico groot dat vastgoed gefinancierd wordt door zorggeld. 'Ik vertrouw dat eerlijk gezegd niet. Het is onwenselijk dat vastgoedbedrijven zich met zorg bezighouden. Dat is hun business niet. Ze zullen de neiging hebben om meer winst uit de zorgopbrengsten te halen. Dat is geen gezonde relatie.'

Volgens hoogleraar Accountancy Jeroen Suijs van de Erasmus Universiteit Rotterdam brengt de combinatie vastgoed en zorg risico's met zich mee. 'Het probleem is dat zorgbedrijven zoals Rigter Zorg en Neocura, die relatief klein zijn, weinig financiële informatie vrij hoeven te geven. We kunnen zo niet nagaan waar al het zorggeld aan wordt besteed. Zorggeld kan dan gebruikt worden om een bovengemiddeld rendement op vastgoed te behalen.'

Meer weten over pgb? Lees hier 5 vragen en antwoorden over het pgb.
Reageren? Mail naar jspanjers@gld.nl

Lees meer in ons dossier zorgfraude