Nieuws

Pgb voor kwetsbare cliënten is 'onverantwoord en oncontroleerbaar'

Geen persoonsgebonden budgetten meer voor kwetsbare cliënten die 24-uurszorg krijgen, zoals beschermd wonen. Dat zeggen deskundigen als reactie op het onderzoek dat Omroep Gelderland deed naar pgb-fraude. Bij pgb ligt de verantwoordelijkheid bij de budgethouder en dat is volgens de deskundigen in een groot aantal gevallen onverantwoord.
door Judith Spanjers
Met een persoonsgebonden budget krijgen mensen die zorg nodig hebben een geldbedrag, waarmee ze hun eigen zorg kunnen inkopen. En daar zijn ze dus zelf verantwoordelijk voor, ook cliënten die geen idee hebben hoe een pgb werkt.
Onverstandig, vindt Harrie Verbon van Tilburg University. 'Kwetsbare cliënten met een licht verstandelijke beperking of met psychiatrische problemen zijn vaak niet in staat om afspraken te maken met een zorgaanbieder over welke zorg er wanneer geleverd zou moeten worden. Het lukt cliënten bijvoorbeeld bij beschermd wonen ook niet om duidelijk zicht te krijgen op welke zorg ze nu precies recht hebben en waarvoor ze betalen. Dit terwijl ze als budgethouder wel aansprakelijk zijn voor de zorg die is geleverd.'

Geen specifiek bonnetje

Ook Olga Floris, docent gezondheidsrecht aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, heeft moeite met hoe het pgb is geregeld. 'Zoals het nu is geregeld, is het oncontroleerbaar. Alles wat oncontroleerbaar is, moet je niet willen.' Overigens is zij wel een voorstander van het pgb-systeem. 
De verantwoordelijkheid is ook volgens Jeroen Suijs, hoogleraar Accountancy aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, een struikelblok. 'Het eigenlijke probleem dat hier speelt, is dat de zorg waar de cliënt recht op heeft niet duidelijk gespecificeerd wordt door de zorginstelling. Alle verantwoordelijkheid ligt nu bij de budgethouder, de cliënt. Dat is niet goed.' 
Omroep Gelderland deed maandenlang onderzoek naar pgb-fraude naar aanleiding van de rechtszaak tussen de gemeente Nijmegen en zorginstelling Rigter. De gemeente Nijmegen eist 1,8 miljoen euro terug van de zorgaanbieder, omdat er te weinig zorg zou zijn geleverd.
Rigter heeft de beschuldigingen altijd ontkend en daagt op haar beurt de gemeente Nijmegen voor de rechter, wegens smaad en laster. De twee zijn het niet eens over hoe de pgb-regels toegepast zouden moeten worden.

'Pgb-houder kan niet controleren'

Doordat de pgb-contracten tussen de cliënt en de zorgverlener worden afgesloten kan er moeilijk worden ingegrepen door gemeenten en zorgkantoren. 'Als zulke instanties zelf een contract hebben afgesloten kunnen ze bedrijven rechtstreeks aanspreken', legt Verbon uit.
Maar zelfs als de gemeenten volledig de regie hebben, kan het toch nog misgaan. Want, zo zegt Verbon, ook die afspraken zijn lang niet even helder. 'Dan is de zorg alsnog oncontroleerbaar.'
Lees hier het uitgebreide onderzoek dat Omroep Gelderland deed naar pgb-fraude. En een voorbeschouwing op de rechtszaak tussen de gemeente Nijmegen en zorgaanbieder Rigter.
Lees ook ons dossier zorgfraude