Zin in Zondag | De dominee komt voorbij | Jan-Martin Berghuis

Luister hier naar het fragment

Bijbellezing: Johannes 3:22-30

“Daarna ging Jezus met Zijn leerlingen naar Judea. Daar bleef Hij enige tijd en Hij doopte er. Johannes doopte toen ook, in Enon, dicht bij Salim, een waterrijk gebied. Daar kwamen de mensen naartoe om zich te laten dopen.

De leerlingen van Johannes gingen naar Johannes toe en zeiden tegen hem: “Rabbi, de man die bij u aan de overkant van de Jordaan was, over wie u een getuigenis afgelegd hebt (Jezus), is aan het dopen en iedereen gaat naar Hem toe!”. Johannes antwoordde: “Een mens kan alleen ontvangen wat hem door de hemel gegeven wordt. Jullie kunnen van mij getuigen dat ik gezegd heb: Ik ben de Messias niet, maar ik ben voor Hem uitgezonden. De bruidegom krijgt de bruid; de vriend van de bruidegom staat te luisteren en is blij dat hij de stem van de bruidegom hoort. Dàt vervult mij met grote vreugde. Hij moet groter worden en ik kleiner”.

De gemeenteraadsverkiezingen zijn in aantocht. Vanaf verkiezingsposters, flyers en in het wild op straat lonkend met hun koppen & kreten: stem op mij! Zij proberen mijn aandacht te trekken met mooie vergezichten of een vertrouwenwekkende blik.

De tegenstelling met Johannes de Doper is groot. In dit bijbelgedeelte gebeurt precies het tegenover gestelde. Als ik een favoriet bijbels voorbeeldfiguur zou moeten kiezen, dan is dat deze Johannes de Doper. Niet omdat mijn derde naam toevallig ook Johannes is. En ook niet vanwege het levenseinde van Johannes: vanwege kritiek op de levenswijze van de koning werd hij onthoofd. Nee, het is vanwege de enorme zelfkennis van Johannes. Hij wist wie hij was. En hij wist vooral ook wie hij niet was.

Wat gebeurde hier? In het gebied van de rivier de Jordaan werd gedoopt. Mensen die zich bekeerden, hun zonden beleden, opnieuw God in hun leven wilden volgen werden gedoopt. Dit gebied bij de Jordaan is Johannes’ doopdomein. Johannes had een groep volgelingen (leerlingen) om hem heen; hij was een rabbi (meester). Opeens komt Jezus hier òòk dopen. De leerlingen van Johannes schieten enorm in de stress. Zij klampen gespannen Johannes aan. Want zij zien dat een heleboel mensen opeens naar Jezus toe gaan. De kijkcijfers van Johannes nemen af. Opeens zwenken alle camera’s van Johannes naar Jezus. “Hij schiet onder uw duiven, hij steelt uw stemmen” – zouden wij in verkiezingstermen zeggen. Een dalend marktaandeel, een aangetast ego. Jaloezie, angst. Je dreigt vergeten te worden. Zeker hier is dat een gevoelig punt: niet zo lang geleden had Johannes deze Jezus gedoopt! En nu is Jezus zijn concurrent??

Johannes is ontspannen. Wat doet hij? Hij verdedigt zich door te zeggen wie hij niet is. Niet wie hij wel is. Maar wie hij niet is: “Ik ben de Messias niet!”, zegt hij. Dat hadden de mensen bijna van hem gemaakt: een Messias – een koning – eentje die hen moest bevrijden en problemen oplossen. Johannes werd gezien als de opgestane profeet Elia. Hij werd bewierookt, op een voetstuk geplaatst. De verwachtingen waren hoog…

…maar Johannes stapt van die sokkel af. “Ik ben de Messias niet”. Alles wat anderen aan verwachtingen op hem hadden geplakt, hij laat het van zich afglijden. Hij laat niet met zich op de loop gaan. Ook poetst hij zijn eigen ego niet op. Johannes kent zijn plaats en heeft daar rust over. Het geheim van zijn relaxte houding zit ‘m in vers 27: “Een mens kan alleen ontvangen wat hem door de hemel gegeven wordt”.

Johannes wist wat hem gegeven was: een heenwijzer naar Jezus zijn, een wegbereider – hij asfalteerde de weg voor Jezus: “Hij is de Messias!”. In Johannes 1:8 staat: “Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het Licht”. En dat deed hij volop. “Fijn, top, uitstekend dat mensen naar Jezus gaan”, antwoordde hij zijn gespannen leerlingen. “Dàt is mijn taak, dàt mag ik doen, dit ben ik ten volle”. Als een trotse ceremoniemeester staat hij blij naast de bruidegom op het bruiloftsfeest. Johannes en Jezus, zij aan zij, samen zijn zij blij. Elk in hun rol. Johannes komt helemaal uit de verf in zijn rol als ‘best man’.

En jij? Ken jij je rol? Wat heeft God jou gegeven? Wie heeft God jou gemaakt? Maak het niet groter dan het is. Breng eens onder woorden wat/wie je niet bent! (ook als anderen dat wel van je verwachten). En ontdek, in God, wie je wél bent. Dan ontvang je dezelfde vreugde als Johannes.

Heeft u opmerkingen of aanvullingen op dit bericht? Mail dan met de redactie: omroep@gld.nl