Nieuws

Honderden balkons van galerijflats mogelijk onveilig

In Arnhem, Ede en Nijmegen staan minstens zo'n 40 galerijflats van voor 1975 met mogelijk onveilige balkons en galerijvloeren. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland. De deadline voor verplicht onderzoek van de constructies verstreek ruim een half jaar geleden. De gemeenten moesten toezien op naleving, maar hebben beperkt zicht op de stand van zaken. © Omroep Gelderland
ARNHEM - In Arnhem, Ede en Nijmegen staan minstens zo'n 40 galerijflats van voor 1975 met mogelijk onveilige balkons en galerijvloeren. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland. De deadline voor verplicht onderzoek van de constructies verstreek ruim een half jaar geleden. De gemeenten moesten toezien op naleving, maar hebben beperkt zicht op de stand van zaken.
Het is mei 2011 als het misgaat met een flat in Leeuwarden: de galerijen van vijf woonlagen storten naar beneden. Voor toenmalig minister Stef Blok van Wonen (VVD) reden om eind 2015 een onderzoeksplicht in te stellen voor eigenaren van dit type flats: gebouwd vóór 1975 en met uitstekende balkons en galerijvloeren. De constructies daarvan kunnen in de loop der tijd zwak zijn geworden; de minister wil nieuwe ongelukken voorkomen.
Uiterlijk 1 juli 2017 moesten de onderzoeken door onafhankelijke deskundigen zijn uitgevoerd, waarna eventuele gebreken moesten worden verholpen. De minister vroeg de gemeenten om toe te zien op naleving van de onderzoeksplicht.
Maar uit een rondgang van Omroep Gelderland langs de vijf grootste Gelderse gemeenten (Apeldoorn, Arnhem, Doetinchem, Ede en Nijmegen) blijkt dat alleen daar al in totaal zeker zo'n 40 oude galerijflats mogelijk nog onveilige balkons en galerijvloeren hebben. Het gaat om honderden woningen. De betrokken gemeenten willen om privacyredenen niet zeggen welke flatgebouwen het betreft.
Om wat voor flatgebouwen gaat het? De onderzoeksplicht geldt voor eigenaren van galerijflats van voor 1975, met zogeheten uitkragende (uitstekende) balkons en/of galerijvloeren. Deze zijn gemaakt van betonplaten en 'gewapend' (versterkt) met staal. De vloeren worden aan de onderzijde niet ondersteund door bijvoorbeeld een kolom en de kwaliteit van het beton is vaak slechter dan tegenwoordig. Lees hier meer.

Arnhem: elf flateigenaren moeten maatregelen nemen

De gemeente Arnhem komt als slechtste uit de bus. Die schreef 71 eigenaren van oude flatgebouwen aan en bij mogelijk 22 galerijflats is sprake van gevaarlijke constructies. Deze zijn allemaal eigendom van particulieren, verenigd in vve's (verenigingen van eigenaars). Uit elf bij de gemeente aangeleverde rapportages bleek dat er maatregelen nodig waren. Onduidelijk is of die inmiddels overal zijn genomen. Elf andere eigenaren hebben nog helemaal niet gereageerd op de oproep van de gemeente Arnhem, waardoor zij dus niet weet hoe het daar staat met de veiligheid van de balkons en galerijvloeren.
Voor niet reagerende eigenaren zijn er twee opties: last onder dwangsom of bestuursdwang.
Gemeentewoordvoerder Arnhem.
'Deze eigenaren hebben een rappel gehad', zegt gemeentewoordvoerder Carlo van der Borgt, 'en gaan nu een handhavingstraject in'. Wat dit concreet betekent, kan de gemeente nog niet zeggen: 'Dat is nu nog niet helder. Voor niet reagerende eigenaren zijn er in elk geval twee opties: last onder dwangsom of bestuursdwang, als direct actie nodig is vanwege een onveilige situatie.'
De Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) zal daarnaast op verzoek van de gemeente controleren of de maatregelen die op basis van de opgestelde rapporten genomen moeten worden, inmiddels zijn uitgevoerd.
Bekijk hier de reportage:
Honderden balkons van galerijflats mogelijk onveilig

Woningcorporaties nog niet aangeschreven

Overigens heeft de gemeente Arnhem tot nu toe enkel vve's benaderd, vertelt de woordvoerder: 'De woningcorporaties gaan wij nog aanschrijven, om ook hen te laten weten dat ze hun vastgoedportefeuille moeten nagaan. De particulieren hebben we echter prioriteit gegeven.'
Volgens de gemeente Arnhem hebben de corporaties hun zaakjes namelijk al goed op orde. Maar zwart op wit staat dit niet, aangezien de gemeente de woningcorporaties niet heeft gehouden aan het nakomen van hun wettelijke plicht om voor 1 juli 2017 balkons en galerijvloeren van oude flats te onderzoeken.
Deskundige TU Delft: 'Kom onderzoeksplicht na' Karel Terwel is onderzoeker aan de TU Delft en gespecialiseerd in constructieveiligheid. Volgens hem is het erg belangrijk dat de constructies van de balkons en galerijvloeren van oude flats worden onderzocht. 'Dit is niet alleen in het belang van de bewoners, ook mensen op straat lopen risico als het misgaat.' Terwel vindt het 'kwalijk' wanneer eigenaren bewust de onderzoeksplicht niet nakomen. 'Gemeenten moeten er op controleren, de minister heeft dat niet voor niets gevraagd.' Lees hier meer.
Onderzoeker TU Delft over onveilige galerijflats

Ede: er speelden 'andere urgente zaken'

Ook in de gemeente Ede staan oude flats met mogelijk gevaarlijke balkons en galerijvloeren. In acht gevallen gaat het om flats gebouwd voor 1975, zegt gemeentewoordvoerder Elleke van de Pol. Deze zijn allemaal eigendom van particulieren. Ruim een half jaar na het verstrijken van de deadline heeft de gemeente Ede nog geen enkel onderzoeksrapport binnen.
Termijnen zijn lastig te geven. Alles moet zo snel als mogelijk.
Gemeentewoordvoerder Ede.
Of de acht flats voldoen aan de wettelijke veiligheidseisen wordt volgens de gemeente 'op dit moment' onderzocht. 'Wij zullen de eigenaren aanschrijven en wijzen op de onderzoeksplicht', zegt de woordvoerder. 'De rapporten zullen vervolgens door onze constructeur worden beoordeeld.'
Maar waarom heeft ook de gemeente Ede er niet voor kunnen zorgen dat de deadline van 1 juli 2017 door de flateigenaren werd gehaald? 'In verband met andere urgente zaken', is de reactie van de gemeente. 'Zoals gezegd loopt het uitzoeken naar de huidige stand van zaken en pakken we dit nu voortvarend op.' De woordvoerder kan niet aangeven hoelang de eigenaren nog de tijd krijgen: 'Termijnen zijn lastig te geven. Alles moet zo snel als mogelijk.'
In Arnhem, Ede en Nijmegen staan minstens zo'n 40 galerijflats van voor 1975 met mogelijk onveilige balkons en galerijvloeren. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland. De deadline voor verplicht onderzoek van de constructies verstreek ruim een half jaar geleden. De gemeenten moesten toezien op naleving, maar hebben beperkt zicht op de stand van zaken. © Omroep Gelderland
Gebreken aan de balkons van dit flatgebouw aan de Kraaiensteinlaan in Arnhem worden op dit moment aangepakt.

Nijmegen: onderzoek nodig voor zeventien flats

En dan Nijmegen, daar gold volgens de gemeente voor de eigenaren van zeventien oude galerijflats de plicht om onderzoek te laten doen naar de veiligheid van de balkons en galerijvloeren. Tien van deze flatgebouwen zijn van particulieren, zeven van commerciële partijen. Van de eigenaren van zestien flats heeft de gemeente inmiddels het onderzoek ontvangen – in sommige gevallen werd de wettelijke deadline niet gehaald.
Met de eigenaren van zes van deze flats – waarvan de helft particulieren – is de gemeente nog in gesprek, laat woordvoerder Freico Amberg weten: 'We hebben nog wat aanvullende vragen.' Hij kan daarom nog niet zeggen of er in deze gevallen sprake is van veiligheidsrisico's. In de tien onderzoeken die al wel zijn afgerond, zijn volgens de gemeente geen gebreken geconstateerd.
We gaan over op bestuursdwang.
Gemeentewoordvoerder Nijmegen.
Van één flateigenaar heeft de gemeente Nijmegen nog steeds geen reactie ontvangen. Dit is een vve met zes woningen. 'Het traject van formele aanschrijving is inmiddels verlopen', zegt de woordvoerder. 'Nu gaan we over op bestuursdwang.' Dat betekent dat de eigenaar binnen een bepaalde termijn alsnog aan de onderzoeksplicht moet voldoen en anders bestraft zal worden met waarschijnlijk een boete.
De onderzoeken naar de balkon- en galerijconstructies zijn dus ook in Nijmegen nog niet allemaal afgerond. 'We hebben geprobeerd om de deadline te halen', zegt de woordvoerder, 'maar het is voor de gemeente veel werk.' Allereerst moesten ambtenaren via archiefonderzoek en visuele inspecties achterhalen welke flateigenaren aangeschreven moesten worden, dat duurde al even. 'Ook zijn we mede afhankelijk van de eigenaren.'
Politieke reacties
Tobias van Elferen, fractievoorzitter D66 Nijmegen: 'We zijn blij te horen dat het college de bestuursrechtelijke weg niet schuwt, maar feit is wel dat het college ruim de tijd heeft gehad om tot een afgerond onderzoek te komen; twee jaar. Daarom zullen we op 7 maart raadsvragen stellen.'
Hanny van Nunen, PvdA Arnhem: 'Ik begrijp niet dat sommige flateigenaren nog geen onderzoek hebben laten uitvoeren, je wilt toch weten of de situatie veilig is? De gemeente had voortvarender moeten zijn. Met handhaven had ook eerder begonnen kunnen worden.'
In Arnhem, Ede en Nijmegen staan minstens zo'n 40 galerijflats van voor 1975 met mogelijk onveilige balkons en galerijvloeren. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland. De deadline voor verplicht onderzoek van de constructies verstreek ruim een half jaar geleden. De gemeenten moesten toezien op naleving, maar hebben beperkt zicht op de stand van zaken. © Omroep Gelderland

Apeldoorn en Doetinchem: deadline wél gehaald

Van de vijf grootste Gelderse gemeenten zijn er twee waar alle flateigenaren wél op tijd aan hun onderzoeksplicht hebben voldaan: Apeldoorn en Doetinchem. In die eerste gemeente werden al tussen 2013 en 2014 40 galerijflats met risicovolle constructies onderzocht, voornamelijk gebouwen van woningcorporaties. Daarop werden bij tien flats van corporaties in 2015 en 2016 maatregelen genomen.
In Doetinchem is er volgens de gemeente slechts één galerijflat met een uitstekende galerijvloer en dat gebouw is eigendom van een woningcorporatie. Deze constructie is in 2014 onderzocht en hierbij werden geen gebreken gevonden.

Provincie heeft ook een rol

Waarom de ene gemeente bij dit onderwerp anders handelt dan de andere, komt doordat gemeenten vrij zijn in hoe ze hun toezichthoudende taak invullen. Wel heeft de provincie Gelderland alle gemeenten eerder een brief gestuurd, om ze te herinneren aan hun verantwoordelijkheid en de deadline van 1 juli 2017.
Uiteindelijk zijn het de gemeenteraden die de colleges moeten controleren.
Woordvoerder provincie Gelderland.
De provincie moet namelijk toezicht houden op de controlerende taak van de gemeenten. Dat betekent echter niet dat zij alle gegevens over de flatonderzoeken naar de provincie moeten sturen, zegt provinciewoordvoerder Marga Nijenhuis. 'Wij hebben dus geen totaaloverzicht.' Het toezicht door de provincie gebeurt 'op basis van vertrouwen', benadrukt Nijenhuis. 'Uiteindelijk zijn het de gemeenteraden die de colleges moeten controleren.'
Woont u zelf in een flat met (mogelijk) onveilige balkons of galerijvloeren? Of hebt u een ander verhaal over dit onderwerp dat u wilt delen? Mail dan naar onderzoeksjournalist Maarten Dallinga (mdallinga@gld.nl).