Nieuws

Fort de Voorn: Het verborgen pareltje

HEEREWAARDEN - In het rivierenlandschap van Heerewaarden ligt een pareltje verborgen, Fort de Voorn. De contouren van de vijfpuntige verdedigingswal herinneren nog vaag aan de nederlaag die de Spanjaarden hier leden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Het is de plek waar Maas en Waal ooit samenkwamen en als het aan Natuurmonumenten ligt ooit ook weer samenkomen.
Aan het einde van een doodlopend weggetje in Heerewaarden ligt natuurgebied Fort de Voorn. BuitenGewoon-verslaggever Laurens Tijink heeft er afgesproken met Lianne Schröder, boswachter bij Natuurmonumenten.

Stokoude fruitbomen

De boomgaard bij de hoeve is zo’n tweehonderd jaar oud. 'De oudste hoogstamfruitbomen zijn ongeveer honderd jaar oud', vertelt Lianne Schröder, boswachter bij Natuurmonumenten. Ondanks hun leeftijd geven de oudjes nog steeds grote appels, de Bramley seedling. De boomgaard zelf is niet toegankelijk, maar je kunt de oudste bomen goed zien vanaf de weg.   

Honderden soldaten

In 1588 gaf Prins Maurits als aanvoerder van het Staatse leger opdracht om op deze plek Fort de Voorn te bouwen. Door het samenkomen van Maas en Waal was het een strategisch punt, ideaal om de scheepvaart vanuit Duitsland veiliger te maken. Waar nu de schapen grazen, stonden ten tijde van de oorlog tegen de Spanjaarden barakken voor de honderden soldaten. Ook was er een kerk en zelfs een school. 
De Spanjaarden bouwden het verderop gelegen Sint Andries, maar ze kregen ‘ons’ er ondanks de hevige strijd niet onder. Het waren de Fransen die uiteindelijk in de 17e eeuw het fort verwoestten. Een deel van de contouren vormen nu de dijk.

Maas en Waal herenigd

Stroomafwaarts langs de Maas groeien plantensoorten die je stroomopwaarts niet zult vinden. Kalkrijk zand en water stroomden vroeger bij hoogwater uit de Waal in de Maas. Nu die verbinding al bijna honderd jaar verdwenen is, verandert ook de riviernatuur.
Met bijzondere planten, zoals de veldsalie, gaat het steeds slechter. De Maas en Waal mogen van Natuurmonumenten daarom weer met elkaar verbonden worden, ook op kleine schaal. 'Vissen kunnen dan makkelijker migreren en kalkrijk water geeft weer een impuls aan de bijzondere natuur langs de Maas', vertelt Lianne. 

Tuberculose

Op het erf van de hoeve in het natuurgebied vind je nog een origineel TBC-huisje. In het huisje werd de zoon van een voormalige eigenaar ondergebracht die aan de gevaarlijke en zeer besmettelijke ziekte leed. Het huisje staat op een draaischijf, zodat het kan meedraaien met de zon. Daardoor kon de zoon volop zonlicht opnemen, wat het herstel bevorderde. Natuurmonumenten heeft het huisje met openslaande deuren recent volledig gerestaureerd.
Zelf Fort de Voorn bezoeken? Hier vind je de informatie van Natuurmonumenten.
BuitenGewoon Radio is iedere zondagochtend tussen 7.00 en 10.00 uur te beluisteren in het programma Zin In Zondag op Radio Gelderland.
Reageren op dit bericht? Mail naar omroep@gld.nl