Ridders van Gelre: Spel om de (Gelderse) troon

Afl. 10 - Game of Thrones is één van de meest populaire televisieseries ter wereld op dit moment. Het fantasyverhaal speelt zich af in een middeleeuwse wereld waarin verschillende vorsten strijden om de macht in hun land. Uiteindelijk komt het grootste gevaar van buiten de landsgrenzen. Dat verhaal vertoont sterke gelijkenissen met de geschiedenis van Gelderland.

Historicus Kris Brussen deed onderzoek naar de Gelderse geschiedenis én is fan van Game of Thrones. “Een belangrijke overeenkomst is de consequent doorgevoerde dreiging van het Rad van Fortuin of Rad der Vertroosting. In Game of Thrones gaat de opkomst van de ene hoofdrolspeler altijd ten koste van de andere hoofdrolspeler, maar dat succes kan ook weer omslaan in diepe tegenslag.”

De geschiedenis van het Hertogdom Gelre zit ook vol familiedrama's binnen de hertogelijke dynastie die Gelderland eeuwenlang bestuurde. Hertog Eduard van Gelre sloot in 1361 zijn broer op in kasteel Nijenbeek en greep zelf de macht. Uiteindelijk kwamen beide hertogen korte tijd later om het leven. Hertog Arnoud van Gelre werd op een koude winternacht in januari 1465 ontvoerd uit zijn kasteel in Grave door zijn eigen zoon. Hertog Adolf greep vervolgens de macht ten koste van zijn vader, maar werd zes jaar later zelf gevangen genomen door de Hertog van Bourgondië. Die veroverde daarna het Hertogdom Gelre.”

Kris Brussen ziet meer overeenkomsten tussen de Amerikaanse successerie en de geschiedenis van Gelre. “Een leuke metafoor is het schaakspel. Game of Thrones is een afgeleide van de middeleeuwse bijnaam van schaken 'Game of Kings' De serie is één groot schaakspel. En laat het toeval nou net zijn dat de Gelderse hertogen Adolf en Arnoud schaak speelden op de avond voordat de zoon zijn vader ontvoerde.

Natuurlijk zijn er ook belangrijke verschillen tussen Game of Thrones en de middeleeuwse geschiedenis van Gelderland. Brussen: “In Game of Thrones wordt geen enkel middel geschuwd om een bepaald doel te bereiken: moord, omkoping, chantage, etc. In het Gelderse conflict is dit allemaal veel meer christelijk-moreel gereguleerd: er zijn constante landdagen, arbitrages en overleggen om vader en zoon maar met elkaar te verzoenen.”

Maandagavond zendt Omroep Gelderland een aflevering van Ridders van Gelre uit over de meest spannende jaren uit Gelderse geschiedenis. De uitzending begint om 17.20 uur en wordt ieder uur herhaald. Titel is: Spel om de (Gelderse) Troon.

Reageren op dit bericht? Mail naar omroep@gld.nl