'Helaas zal ik niet uit Indië terugkomen zoals ik gegaan ben'

Wim was als jonge Achterhoeker dienstplichtig en hij werd van 1947 tot 1950 naar voormalig Nederlands-Indië gestuurd. Hij miste het thuisfront en schreef brief na brief. Die brieven zijn nu gebundeld in een boek dat zondag wordt gepresenteerd. 

'Als kind nam je er genoegen mee dat er niet over de tijd in Nederlands-Indië gesproken werd', zeggen Henk en zijn zus Hetty Berisha-Konings. 'Soms ging hij rustig in de schuur aan meubeltjes werken, ik begreep dat niet altijd,' vult Henk aan.

Vader Wim overleed in 2008. 'Net voor hij stierf vertelde hij tegen mij: je weet toch dat er nog een schoenendoos op zolder staat?', vertelt Hetty. In de oude schoenendoos zaten honderden brieven.

225 brieven die Wim naar het thuisfront schreef, maar ook berichtjes die van het thuisfront kwamen. 'Toen ik een tijd geleden een oproep op Facebook zag van de Historische Kring Kotten met de vraag of mensen iets over de Winterswijkse Indiëgangers wisten, toen wist ik dat ik moest toehappen', zegt Hetty.

'Ik wist wel van het bestaan van die dozen', legt Henk uit, 'maar eerlijk gezegd was ik ze vergeten. We hebben wel eens gekeken, maar we konden het handschrift niet lezen.'

Nadat Hetty had gereageerd op het Facebook-bericht kwam Henk te Kulve van de Historische Kring Kotten in beeld. 'Ik dacht: ik haal die paar briefjes wel even op bij Hetty en dan kijk ik ernaar', lacht Te Kulve. 'Het waren er niet een paar, nee, ik heb hier de hele avond gezeten.'

Volgens hem is het uniek dat er zoveel brieven bewaard zijn gebleven. 'Het unieke zit er niet in dat er vanaf het front werd geschreven. Nee, we krijgen nu een compleet beeld van Kotten in die tijd. De krantenberichten uit die tijd zijn er, de brieven van Wim en de brieven vanuit het Kottense die naar Wim gestuurd werden.'

Nu de brieven ontcijferd zijn weten zijn kinderen wat hun vader echt heeft meegemaakt aan het front. 'Nou helemaal eerlijk is hij nooit geweest in zijn brieven', zegt Hetty. 'Hij wilde zijn familie thuis toch beschermen. Vooral in het begin schreef hij over de omgeving, hoe het er uit zag, het leek wel een vakantieboek. Later werden de brieven wel grimmiger hoor'.

Wat opvalt is dat Wim Konings zo belangstellend is naar Kotten. 'Hij vroeg altijd hoe het thuis was, hoe het met de dieren was en met opoe', zegt Henk Konings. In augustus 1949 veranderde alles voor Wim. Hij raakte in een ravijn zwaargewond aan zijn benen. Hij is in een militair hospitaal geopereerd en moest vijf maanden herstellen.

Het verhaal sloeg in Kotten in als een bom. 'Je moet je voorstellen dat er geen e-mail of whatsappjes zijn zoals tegenwoordig', zegt Hetty. 'Er kwam een telegram bij mijn familie. In dat telegram stond dat Wim zwaargewond was en daar moesten ze het mee doen. Dat moet echt verschrikkelijk zijn geweest.

Het verhaal van Wim is opgetekend in het boek. In totaal gingen 220 Winterswijkers naar Nederlands-Indië. 'Het is een verhaal dat heel herkenbaar zal zijn voor velen', zegt Te Kulve. 

Hetty en Henk zijn blij dat de oude schoenendoos vol brieven van zolder is gehaald. 'Mijn vader vindt het denk ik heel fijn dat we nu weten wat hij daar in het verre Nederlands-Indië meemaakte', zegt Hetty.