Theatermaker Kees Posthumus: 'Stop nooit met zelf na te denken'

Kees Posthumus: onderwijzer, journalist, raadslid, verhalenverteller, dienstweigeraar. En sinds vorige week ook prijswinnaar. De J.B. Th. Spaanprijs wordt elke twee jaar uitgereikt aan iemand die zich artistiek of publicitair heeft onderscheiden op het gebied van het bijbelse, geestelijke of kerkelijke leven in Nederland. Eerdere winnaars zijn Iran-correspondent en voormalig presentator van Zomergasten Thomas Erdbrink en tv-theologe Jacobine Geel.

'Ik vertel al vijftien jaar verhalen', zegt de Apeldoorner die langs kerken reist om er voorstellingen te geven. Als hij en zijn metgezel Beerda optreden, verandert de kerk in een theater.

Posthumus: 'Ik wilde altijd al op het toneel staan. Ik was journalist, ben ik nog steeds hoor, maar ik wilde voorstellingen spelen. Maar de schoorsteen moest ook roken. Wat ik nu doe werkt als een tierelier.' 

Het geloof loopt als een rode draad door zijn leven. En wat is er dan mooier dan verhalen vertellen in godshuizen. Verhalen uit de Bijbel. 'Oude verhalen die in de kerk spelen zijn niet alleen verhalen uit het verleden, je hebt er nu ook veel aan', legt hij uit. 'Ik maak die verhalen spannender, ontroerender.'

Maar hij geeft ze ook uit handen: 'Als ik een verhaal vertel, is het niet meer van mij maar van de luisteraar.'

Wat is de moraal in zijn voorstellingen? 'Je moet goed en gelukkig leven. Nee, we leven niet slecht. We hebben het hartstikke goed hier in het Westen. Alleen gebeuren er dingen in de wereld waar je een antwoord op moet vinden: je kind wordt ziek, je moeder gaat dood.'

In 1984 zat hij een maand in de gevangenis. Posthumus weigerde in militaire dienst te gaan. 'Toen heb ik ontdekt wat God voor mij kan betekenen: de kracht van volhouden. In de Bijbel is God iemand die je aanspoort, die je steunt. Je kunt jezelf niet aan je haren uit het moeras trekken, uit het slijk, daar heb je andere mensen voor nodig. Soms herken je God in andere mensen.'

Met de voorstelling Kom naar voren! presenteren Posthumus en Beerda negen mensen die actief waren in de reformatie. Hoofdpersoon van toen Maarten Luther ontbreekt vreemd genoeg. Posthumus: 'Luther krijgt in deze periode, 500 jaar na het begin van de reformatie, aandacht genoeg.'

Wie wel figureren in de voorstelling zijn diens vrouw en zoontje. De Apeldoorner: 'Het waren ook anderen dan Luther die het protestantisme hebben vormgegeven.'

De theatermaker doelt op doopsgezinden. 'Dat waren moedige mensen, want je kon voor het je afzetten tegen het katholicisme in de gevangenis belanden', zegt hij.

Sterker, het liep met protestanten vaak slecht af. Posthumus: 'Mensen zijn onthoofd, verbrand en verdronken. Het waren dappere mensen die de wereld hebben veranderd.'

Wat wil hij zelf meegeven in dit Lutherjaar? 'Stop nooit met zelf nadenken. Heel veel mensen nemen dingen voor waar aan, wat ze lezen op internet en horen op de radio. Ik zeg: bemoei je met dingen in je samenleving. Als je vindt dat iets niet deugt, dan moet je er iets aan doen. Leg je nooit neer bij feiten als die in jouw ogen niet deugen.'