Nieuws

Na 170 jaar monument voor Winterswijkse slachtoffers bootramp

Erbarmelijke omstandigheden dwongen honderden inwoners van Winterswijk om het geluk elders te zoeken. In de negentiende eeuw waren leefomstandigheden slecht. 'Ik ken verhalen dat mensen letterlijk hun broekriem moesten aanhalen. Ze hadden honger', vertelt Henk te Kulve van de Historische Kring Kotten. Grote groepen besloten te emigreren. © Omroep Gelderland
WINTERSWIJK KOTTEN - Erbarmelijke omstandigheden dwongen honderden inwoners van Winterswijk om het geluk elders te zoeken. In de negentiende eeuw waren leefomstandigheden slecht. 'Ik ken verhalen dat mensen letterlijk hun broekriem moesten aanhalen. Ze hadden honger', vertelt Henk te Kulve van de Historische Kring Kotten. Grote groepen besloten te emigreren.
In 1847 vertrekt een groep van 84 Winterswijkers naar Amerika, op zoek naar een beter leven. Eindbestemming Wisconsin. De emigranten komen echter nooit aan. 'Ze hebben duizenden kilometers afgelegd via land en daarna de grote oceaan over. De laatste oversteek was via de grote meren naar Wisconsin te reizen.'
Maar in het zicht van de haven vat de boot vlam. 'De oorzaak is nooit duidelijk geworden. Er waren maar twee reddingsboten. De meeste emigranten verdronken', legt Te Kulve uit. Van de 84 Winterswijkers kwamen er 74 om. Van hen kwamen er 29 uit de Plantenhoek in Kotten.
Foto: Historische Kring Kotten

Nieuws bereikt Winterswijk maanden later

'Je moet je voorstellen dat de nieuwsvoorziening in die tijd heel anders was. Er was geen internet of mobiel verkeer', vertelt Te Kulve. Inwoners van Winterswijk hoorden pas na de Kerstdagen van de ramp.
Het artikel gaat verder onder de video.
Na 170 jaar monument voor Winterswijkse slachtoffers bootramp
In de krant van 29 januari staat het volgende bericht:
'Onder de 300 reizigers aan boord van de Phoenix, die op Lake Michigan niet ver van Sheboyan eene prooi der vlammen geworden is, bevonden zich omstreeks 150 Hollandsche landverhuizers, waarvan er slechts vijf en twintig met de beide booten van het stoomvaartuig gered zijn. Deze ongelukkigen hebben alles verloren; de meesten waren zelfs naauwelijks gekleed, daar zij te bed lagen toen de brand eensklaps met groote hevigheid uitbarstte'.

Emigratie stopt tijdelijk

Kort na de ramp met de Phoenix besluit nog een enkeling de oversteek te wagen. Maar de omstandigheden voor de plattelandsbewoners verbeteren niet. Daarom neemt het aantal emigranten later weer toe. 'Niet alleen de boeren in het buitengebied, maar ook de wevers die in het dorp woonden. Ze werden slecht betaald door de linnenhandelaren. Kortom: het weer, de honger, de economische omstandigheden leidden ertoe dat ze toch weer vertrekken', legt Te Kulve uit.

Bijna vergeten ramp

'Tegenwoordig kennen slechts weinig Winterswijkers deze geschiedenis en daarom willen we graag een monument plaatsen', vertelt Te Kulve. 'Het mag geen vergeten ramp worden.' In Amerika is de ramp twintig jaar geleden herdacht. Daar staat al een monument. Dit jaar is het precies 170 jaar geleden dat de Winterswijkers omkwamen. En vanaf komende maand heeft ook Winterswijk een monument.
Het artikel gaat onder het Facebookbericht verder.

Onthulling monument

Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het monument. 'Het moeten een soort van meerpalen worden', legt Ab Wamelink van de werkgroep uit. Bij een bedrijf in Woold bij Winterswijk is de constructie gemaakt.
Foto:
O
mroep Gelderland
Nu de houten palen klaar zijn, kan er een plaat gemaakt worden. Op die plaat komt aan de voorkant een illustratie. Aan de achterkant komen de namen van de slachtoffers.
Het monument wordt 18 november onthuld op de oude algemene begraafplaats aan de Singelweg in Winterswijk. 'Het is misschien cru, maar als de slachtoffers destijds niet waren vertrokken, dan was deze begraafplaats waarschijnlijk hun laatste rustplaats geweest', zegt Ab Wamelink.