Nieuws

Gelderland herdenkt operatie Market Garden en de Slag om Arnhem: wat is er allemaal te doen

Op tal van plaatsen in Gelderland wordt de komende dagen stilgestaan bij Operatie Market Garden en de Slag om Arnhem. Renkum, Oosterbeek, Arnhem, Driel, Nijmegen, Groesbeek; allemaal plekken waar de gebeurtenissen van september 1944 worden herdacht. © Omroep Gelderland
ARNHEM - Op tal van plaatsen in Gelderland wordt de komende dagen stilgestaan bij Operatie Market Garden en de Slag om Arnhem. Renkum, Oosterbeek, Arnhem, Driel, Nijmegen, Groesbeek; allemaal plekken waar de gebeurtenissen van september 1944 worden herdacht.
Op 17 september is het 72 jaar geleden dat de geallieerde operatie Market Garden van start ging. Een groot offensief over land en vanuit de lucht met als doel via een snelle doorstoot door Nederland bij Arnhem Duitsland in te trekken om het Ruhrgebied te veroveren, de Duitse oorlogsindustrie lam te leggen en daarmee nazi-Duitsland de fatale klap toe te brengen. Het Britse XXX. Corps moest over land het Ruhrgebied bereiken over Nederlandse bruggen die door Amerikaanse en Britse para's bij verrassing zouden worden ingenomen. Als ware het over een tapijt dat door de para's werd uitgerold. 
Het offensief strandde bij Arnhem, waar de Britten op felle tegenstand stuitten en zich na vier dagen moeten overgeven. En ook bij Nijmegen boden de Duitsers fel verzet. Toen de Amerikaanse paratroopers uiteindelijk op 20 september met bootjes hun geruchtmakende Waaloversteek maakten en het Duitse verzet bij de Waalbrug werd gebroken, was de strijd in Arnhem inmiddels gestreden. John Frost capituleerde in de vroege ochtend van de 21e september. Wat overbleef van de Britse strijdmacht bij Arnhem trok zich terug over de Rijn, Nijmegen werd frontstad en de Betuwe werd frontgebied tot begin 1945.
Er is veel om te herdenken en bij stil te staan. Een greep uit de plechtigheden en activiteiten:

15 september

Historisch veldhospitaal in Oosterbeek. Van 15 tot en met 17 september in de Concertzaal van EventTheater Concertzaal Oosterbeek en dagelijks gratis te bezoeken van 10:00 tot 18:00 uur.
Heteren - Dropping bij de Cross Roads
Dropping door het Round Canopy Parachuting Team bij de Randwijkse Rijkdijk hoek Renkumse Veerweg. De plek waar Amerikaanse Para's een Duitse overmacht uitschakelden . De para's springen uit een originele Dakota. Tijd: 15:30 - 17:30

16 september tot en met 17 september

Renkum Airborne - Een tweedaags evenement met re-enactors, een nagebouwd legerkamp, op afstand bestuurbare modellen van historische 'Warbirds' en historische voertuigen. De locatie is de hoek Telefoonweg/Bennekomseweg. Historische grond waar op 17 september 1944 Britse Airbornes landden op wat destijds Dropzone-X heette. Meer informatie op Renkum Leeft.
(17 september - Airbornes en Horsa transportzweefvliegtuigen, foto: archief)

16 september

(Jonkerbosch.  Foto: Commonwealth War Graves Commission)
Nijmegen - Herdenking begraafplaats Jonkerbosch met veteranen
Tijdstip: 10.15 uur
Burgemeester Bruls spreekt en legt een krans bij de herdenkingsceremonie Market Garden Commemorative Association. Dit is de laatste officiële pelgrimage” van de Market-Garden Commemorative Association.
Aanwezig zijn Engelse veteranen en nabestaanden
ARNHEM - Airborne monument Airborneplein
De ceremonie wordt vooraf gegaan door de ‘March over the Bridge’ waarbij massed Pipes en Drums Market Garden 2016 en vaandeldragers marcheren over de John Frost brug. Aanvang 19;00 uur. Herdenking met onder meer kranslegging. Na afloop van de ceremonie is er de ‘Bridge to Liberation Experience’ op de John Frostbrug. Het multimediaspektakel is te volgen vanaf de Rijnkade.

17 september

Ede - Ginkelse Hei.
Het Airborne programma begint om 09.30 uur en duurt tot circa 16.30 uur. Vanaf 10:00 worden meer dan 700 parachutisten gedropt. Na de eerste dropping begint de herdenking bij het Airborne monument aan de N224.
(Dropping boven de Ginkelse heide - Foto Omroep Gelderland)
Na de officiële herdenking zijn er opnieuw droppings vanaf 14.00 uur tot ongeveer 16.30 uur. Para's uit verschillende landen en soldaten van de 11de Luchtmobiele Brigade uit Nederland springen uit onder meer Hercules vliegtuigen en Dakota’s.
Driel - Herdenking Polenmonument
In Driel worden jaarlijks de militairen herdacht van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade die tijdens Market Garden op 21 september 1944 bij Driel werden gedropt om de in het nauw gebrachte Britten in Oosterbeek en Arnhem te ondersteunen. De ongeveer 1000 Poolse para's onder aanvoering van generaal-majoor S.F. Sosabowski konden het tij niet meer keren, ondanks hun dappere inzet. Desondanks werden ze door de Britten verguisd en verantwoordelijk gemaakt voor de nederlaag. Pas in 2005 kregen de Polen eerherstel  en werd de eenheid onderscheiden met de Militaire Willemsorde. Driel eert ieder jaar 'haar' Polen bij het speciale Polenmonument.  Meer over de Stichting Driel Polen.
2004: Poolse veteranen met in hun midden Cora Baltussen die aan de wieg stond van de herdenkingen en streed hoor het eerherstel van 'haar' Polen. In 1944 verpleegde ze gewonde Poolse soldaten. Ze overleed in 2005, kort voor het officiële eerherstel dat de Poolse veteranen alsnog ten deel viel. (Foto Stichting Driel-Polen)
De herdenking begint om 15:00 uur op het Polenplein,
Renkum - Race to the Bridge
Race to the bridge is een jaarlijkse herdenkingstocht van oude legervoertuigen vanaf Renkum door Doorwerth en Oosterbeek naar de Arnhemse John Frostbrug. Was het in 1944 letterlijk een race tegen de klok, anno nu gaat het er iets relaxter aan toe en draait het om de voertuigen, de berijders en het publiek.
(17 september 1944: Britse Airbornes te voet en in jeeps op weg naar Arnhem, naar de brug. Foto: archief))
De voertuigen starten zaterdagmorgen vroeg op de voormalige Simon Stevinkazerne en zullen rond 09.30 uur arriveren op de Ginkelse Heide. Hier zijn ze de gehele morgen te bewonderen. Aan het begin van de middag rijden de voertuigen naar de Telefoonweg in Heelsum. Hier start om 14.00 uur de daadwerkelijke Race to the Bridge.
Grave (een klein stapje over de provinciegrens, maar wel een belangrijke plek in het kader van Market Garden)  - Diverse activiteiten, o.a. dropping Red Canopy Parachuting Team
De hele dag zijn er activiteiten rond de Graafse brug, met onder meer een kampement en 's middags een dropping die herinnert aan de snelle inname van de brug door een kleine groep para's onder aanvoering van luitenant John S Thompson.

18 september

Oosterbeek - Herdenking Airborne begraafplaats
De Airborne begraafplaats in Oosterbeek is de laatste rustplaats van ruim 1.750 geallieerde militairen die omkwamen tijdens de Slag om Arnhem. De herdenking wordt gehouden op  de eerste zondag na 17 september in het bijzijn van veteranen, hun familie en duizenden geïnteresseerden. Vast onderdeel is het leggen van bloemen bij de graven door schoolkinderen uit Renkum en omliggende gemeenten, de zogeheten ‘bloemenkinderen’. 
De Britse veteraan Johnny Peters was een vaste verschijning tijdens de herdenkingen in Oosterbeek. Hij overleed in 2014 op 91-jarige leeftijd..(Foto: Omroep Gelderland)
Aanvang van de herdenking is 11:00 uur.
Groesbeek - Bevrijdingsmuseum
Bevrijdingsfestival en kindervrijmarkt. Diverse activiteiten en demonstraties van onder meer zendapparatuur uit de tijd van operatie Market Garden. Locatie: Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945, Wylerbaan 4, 6561 KR Groesbeek. 18 september van 10.30 uur - 16.30 uur.
Nijmegen - Sunset March
In Nijmegen krijgt de zogeheten Sunset March op de nieuwe stadsbrug de Oversteek een speciaal tintje omdat de strijd in en rond de stad op 20 september uitliep in de geruchtmakende Waaloversteek door Amerikaanse para's. Dat huzarenstukje, bedoeld om de impasse bij de Waalbrug te doorbreken en de brug van twee kanten in de tang te nemen, slaagde wonderwel. 48 soldaten kwamen om het leven toen ze met kwetsbare canvas bootjes onder zwaar Duits vuur de kolkende rivier overstaken.
Met het gereedkomen van de brug heeft de Waalstad, naast het monument aan de Lentse zijde, een groot en in het oog springend monument gekregen, dat herinnert aan de actie. Bij zonsondergang gaan op de brug 48 paar lampen aan die een lichtend eerbetoon zijn aan de gesneuvelde militairen. Een groep veteranen en andere belangstellenden loopt tijdens het aangaan van de verlichting in datzelfde tempo over de brug, bij wijze van eerbetoon.

20 september

Nijmegen - Herdenking bij monument De Oversteek aan de Oostrhoutsedijk
Tijdstip: 13.45 uur
Bij het monument voor de slachtoffers van de oversteek vindt de jaarlijkse herdenking plaats, georganiseerd door basisschool De Oversteek. Burgemeester Bruls spreekt en legt een krans. Aanwezig zijn verder kinderen van de basisschool, vertegenwoordigers van de 82e Airborne divisie en (naar alle waarschijnlijkheid) van de Amerikaanse ambassade, aldus de gemeente Nijmegen.
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!