'Auto's verbranden? Dan ben je toch ineens een heel belangrijke man'

Voordat we die vraag proberen te verantwoorden even een chronologisch overzicht van autobranden in Gelderland de afgelopen maand:

Volgens de politie vliegen auto's bijna niet vanzelf in brand. Vaak gaat het dus om brandstichting. Om de oorzaak te achterhalen worden vaak dezelfde rechercheurs op autobranden gezet, zodat zij mogelijke patronen kunnen ontdekken.

Maar waarom doen brandstichters dit? 'Het is vaak een combinatie van boosheid en aandacht zoeken', zegt forensisch psycholoog Ernst Ameling. 'Als je auto's in de brand steekt is iedereen met je bezig. Je bent niet bekend, maar toch ben je een belangrijk man. De pers, politie en omwonenden houden zich ermee bezig. Er ontstaat dus gedoe en als je nooit belangrijk bent geweest en nu even wel, dan is dat de kick.'

Vaak gaat het ook om brandstichters die boos zijn en te veel drinken. 'In acht van de tien gevallen is dat zo, anders durven ze dat niet eens te doen', zegt Ameling. 'Het is ook een soort verslaving elke keer als je dat doet wil je nog een keer.'

'Meestal gaan ze hun eigen buurt in. Die kennen ze namelijk het best, dan kunnen ze ook snel weer vluchten', zo vertelt Ameling. Daarnaast richten deze mensen het vaak niet op één familie, of één huis. Dan gaat het meer om een wraakactie, ze pakken vaak de anonieme auto's.'

Dat was een makkelijke vraag voor de psycholoog. 'Het is een makkelijk object en het is zo gebeurd.' Hij legt uit dat er meerdere manieren zijn om een auto in brand te steken, waarbij je eerst weg kunt lopen voordat het vuur ontbrand.

Er zijn veel auto's verbrand de afgelopen maand, niet allemaal door dezelfde dader. Is er dan sprake van kopieergedrag? 'Het zit er altijd wel een beetje in, maar auto's verbranden is al decennia bekend. Dat is niet iets wat iedereen dan wil uitproberen, dat gebeurt vaak bij iets nieuws, dat anderen inspireert. Maar dat is bij autobranden wel uitgewerkt. En als het echt pyromanen zijn, handelen ze alleen. Die mensen zijn namelijk ziek.'

Daarom onderscheid Ameling de brandstichters ook nog tussen pyromanen en schoffies. 'Pyromanen zijn ziek en hebben een stoornis. En als je bezwaar hebt tegen een gesloten theehuis, zoals in Ede, dan ben je geen pyromaan maar gewoon een schoffie.'

Heel vervelend natuurlijk als het uw auto is waarop de brandstichter het heeft gemunt. Zo ervoeren ook twee buurtbewoners uit de wijk Veldhuizen in Ede dat:

Maar een autobrand is niet te voorkomen, zegt de brandweer. 'Als men dat wil doen, gebeurt het. Je kunt er de hele nacht bij gaan zitten, maar dat is ook geen optie', zegt woordvoerder Wichard ten Westenend.

Tot slot zegt Ten Westenend. 'Auto's verder weg van huis plaatsen, of onder een lantaarnpaal plaatsen heeft geen zin. We moeten daar nu niet al te paniekerig over gaan doen.