Een kerk hier, een kasteeltje daar... we restaureren wat af in Gelderland

Er zijn in de afgelopen jaren namelijk meerdere restauratieprojecten geweest in onze provincie. We zetten er een aantal op een rijtje:

Het is misschien het bekendste voorbeeld van een restauratie, de Eusebiuskerk in Arnhem. Sinds 2011 is men al bezig met het opknappen van de kerk. De restauratie is nodig omdat het natuursteen dat is gebruikt in de kerk een erg slechte staat heeft. Er ontstaan scheuren in de stenen en er dreigen grote stukken naar beneden te vallen. De totale kosten voor de restauratie bedragen ongeveer 35 miljoen euro.

Anno 2016 is meer dan 10 miljoen euro besteed aan de kerk en nu blijkt dat het geld op is. Daardoor is de restauratie stil komen te liggen. Er is nog ruim 24 miljoen euro nodig voor de kerk. De gemeente Arnhem heeft 2,4 miljoen klaarliggen, maar wil dat niet investeren als er verder niemand bijspringt. Hiermee dreigt de restauratie van de kerk nog jaren te duren. In Arnhem noemen ze de Eusebius al gekscherend de 'Sagrada Familia van Arnhem' als verwijzing naar de kerk in Barcelona, waar nog steeds aan gebouwd wordt.

Volgens Hans Winters, van de Stichting Eusebius Arnhem, komt er waarschijnlijk over twee à drie weken meer duidelijkheid over de kortetermijnoplossing voor de kerk.

Arnhems trots staat dus al even in de steigers, maar Nijmeegs trots deed daar toch een stukje korter over. De Stevenstoren werd halverwege 2014 achter de steigers verstopt, maar in tegenstelling tot de buren in Arnhem, dat duurde maar een jaartje.

Ook in deze kerk dreigden stukken natuursteen naar beneden te komen en waren tufstenen in zeer slechte staat. Daarnaast moesten enkele muurschilderingen worden hersteld. De kosten bedroegen 2,4 miljoen euro. Betaald door de provincie en de gemeente Nijmegen. Tijdens de opknapbeurt bleef de kerk open voor het publiek, maar werd de toren afgesloten. Als afsluiting van de restauratie werd uiteindelijk ook de haan weer bovenop de kerk teruggeplaatst.

Een duur cadeautje was Kasteel Biljoen in Velp. Het kasteel werd in 2009 voor 11 miljoen gekocht door de Stichting Landschap en Kastelen. Omdat niemand van de familie van de laatste bewoners het huis wilde bewonen werd besloten om het kasteel te restaureren. Het kasteel moest terug worden gebracht in de 17e eeuwse staat. Daarvoor moesten onder andere panelen van het plafond verwijderd worden en werden er wandtapijten teruggeplaatst. Er was twee miljoen euro beschikbaar voor de restauratie.

We restaureren in Gelderland overigens niet alleen grote kerken en kastelen. Ook 'kleinere' voorwerpen zijn de afgelopen jaren in handen gevallen van restaurateurs. Zo kreeg Museum Elburg eind vorig jaar een 400 jaar oude strafbank terug nadat hij maandenlang werd opgeknapt. In die schandbank werden vroeger mensen in het openbaar te schande gelegd, vastgeketend aan hun voeten. Het hout van de bank werd slecht en moest behandeld worden. Nu kan de bank weer 400 jaar mee.

In augustus 2013 zijn de beelden 'Christus op de Koude Steen' en het Sacra­ments­huisje uit de Grote Kerk in Neede onder handen genomen. Restaurateur Adriaan van Rossem restaureerde in 2,5 jaar tijd de eeuwenoude beelden voor 60.000 euro. Maar volgens het Catharijneconvent in Utrecht zijn de beelden honderdduizenden euro's waard..

En tot slot worden op dit moment ook twaalf 'gevaarlijke apostelen' uit Nijmegen gerestaureerd. Zij stonden aan de gevel van de Latijnse School, maar brokkelden af. In 2017 moeten zij weer teruggeplaatst zijn.

Restauraties zijn meestal goed voor het behoud van het bouwwerk. Na afloop van een opknapbeurt moet ook iedereen tevreden zijn, maar in Elburg ging dat net even anders.

De monumentale bruggen in de stad werden verstevigd om het vrachtverkeer aan te kunnen. Daarvoor werd het brugdek verhoogd met stenen die boven de originele brugrand uitsteken. De vorm van de brug werd ook aangepast. CDA-raadslid Jan Neijzen vond dat maar niets. Hij vond dat de restauratie de bruggen heeft 'verkracht'.

Een hoop restauraties in Gelderland dus, maar daar blijft het niet bij. In Gelderland zijn op dit moment 29 Rijksmonumenten die voor een grote restauratie staan en daar is nog 69 miljoen euro voor nodig. De provincie wil niet zeggen welke monumenten dat zijn.