Marokkaan uit Nijmegen klinkt anders dan een Amsterdamse

Een etnolect is een taalvariant (dialect) van een taal zoals die gesproken wordt door mensen die behoren tot een bepaalde etnische groep binnen het betreffende taalgebied. De jongeren worden vaak beoordeeld op het gebruik van niet-Nederlandse woorden en klanken, maar autochtone Nederlanders hebben meestal niet door dat deze jongeren ook typisch regionale accenten hebben en dezelfde afwijkingen van de standaardtaal gebruiken als autochtone Nederlanders.

Van Meel studeerde Taalwetenschap aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In 2009 startte ze als onderzoeksassistente binnen het project 'Roots of Ethnolects' met een werkplek op zowel de Radboud Universiteit als op het Meertens Instituut, in Amsterdam.

Turkse en Marokkaanse jongeren gebruiken klanken, woorden en constructies in hun Nederlands die niet of nauwelijks bij autochtone Nederlanders voorkomen. Een voorbeeld is de 'scherpe' uitspraak van de 'z' die afkomstig is uit de Marokkaanse talen. Ook vallen vaak fouten op die autochtonen vrijwel niet maken, zoals 'die meisje'. Die constructies zijn ook terug te vinden bij volwassenen die Nederlands leren. In Nederland wordt al langer onderzoek gedaan naar accenten en de effecten van die manieren van spreken. Allochtone jongeren nemen ook accenten van allochtone leeftijdsgenoten over.

Een typische afwijking die ook door autochtonen gemaakt wordt, is 'hun' als onderwerp ('hun praten raar'). Turkse en Marokkaanse jongeren passen hun spraak onbewust aan hun gesprekspartner aan. Ze praten meer de standaardtaal als ze met een autochtoon spreken en meer met een etnolectisch accent wanneer ze met iemand van hun eigen achtergrond praten.

Niet alleen mensen spreken overigens dialect en passen dat zo nodig aan. Ook chimpansees doen dat, blijkt uit onderzoek. Los van wat je allemaal van accenten kunt leren blijven ze ook altijd een bron van vermaak.