Nieuws

Spijkerkwartier Arnhem: van hoeren naar hip en happening

ARNHEM - De Arnhemse wijk Spijkerkwartier heeft het afgelopen decennium een transformatie ondergaan: van moord, doodslag en andere illegale praktijken naar hippe yuppenbuurt.
De voormalige rosse buurt is nu een hippe woonwijk met barretjes en restaurants. Dat was wel anders toen raamprostitutie in de wijk nog was toegestaan.

Overlast en reuring

Prostitutie was in Nederland illegaal, maar werd in Arnhem gedoogd in een klein gebied. Het enige probleem was dat de gemeente het aantal ramen had gemaximaliseerd, daardoor werkten 250 prostituees in een klein gebied. Dat leidde tot een concentratie van prostitutie, drugsproblematiek, criminaliteit, en parkeer- en verkeersproblemen. 
Op 4 januari 2006 kwam er een einde aan de raamprostitutie en de hoeren verdwenen uit het straatbeeld.

Romantisch beeld

Reinout Dubbelman is geboren en getogen in het Spijkerkwartier. 'Er was veel overlast. Er zaten meer dan 240 hoeren, die hadden 2500 bezoekers per dag en dan kwamen er nog eens ruim 3000 mensen per dag kijken.' Dubbelman is één van de wijkbewoners die streden voor het terugdringen van de overlast. 'Ik ben blij dat de prostitutie weg is. Mensen hebben er vaak een romantisch beeld van, maar ik wist hoe het echt was. Schietpartijen, moorden, zeker aan het eind kregen zware criminelen meer invloed.'
'Ik mis de hoeren niet, maar ik vind wel dat ze de wijk beetje samenbrachten,' zegt Egbert Bouwhuis die sinds 1988 in het Spijkerkwartier woont. 'En er was omzet in de wijk, dan liepen er groepen voetballers door de straten die vroegen: waar zitten ze?'

Moord en doodslag

Maar er was ook een schaduwzijde. In de jaren 60 werd de wijk opgeschrikt door moord-, schiet- en steekpartijen. Meerdere mensen kwamen daarbij om het leven. In 1967 werd de Turkse gastarbeider Avcy Hayrettin (27) in een Arnhems bordeel doodgeschoten. De dader kreeg 8 jaar celstraf.
Illegaal wapenbezit kwam meer en meer voor. In 1968 nam de politie meerdere vuurwapens in beslag bij een bewoner in het Spijkerkwartier. Het was voor televisieprogramma Brandpunt aanleiding voor een uitgebreide reportage over de situatie in de Arnhemse wijk.

Doorpakken

In het Spijkerkwartier was eind jaren '90 en begin van de 21e eeuw veel drugsoverlast, van dealers en junks. Gerard Velthuizen, was destijds wethouder van de gemeente Arnhem. ‘De prostitutie gaf verdomd veel overlast op het laatst.’ Tegenwoordig is hij directeur van woningcorporatie Woonwijze. ‘Ik kom nog wel eens in het Spijkerkwartier, het is een mooie wijk geworden.’ Velthuizen kocht 17 panden van prostitutie-exploitanten. ‘Het echte werk is door mijn opvolgers gedaan, die hebben doorgepakt.’
Burgemeester Krikke bezoekt sexbioscoop "Funpassage"aan de Karel van Gelderstraat 33 tijdens een wijkbezoek aan het Spijkerkwartier in 2002.

Op één na grootste rosse buurt van Nederland

Het Spijkerkwartier was de grootste rosse buurt van Nederland, op de Amsterdamse Wallen na. Voormalig wethouder Henri Lenferink heeft daar een verklaring voor. 'Men bezoekt liever geen prostituees in de eigen omgeving, daardoor hadden we grote aantrekkingskracht op de Veluwe. Daarnaast ligt de hele Veluwe vol met defensieterreinen. In Arnhem stond de kazerne van de Gele Rijders. De hoeren hadden een uitdrukking: 'Geen betere vrijer dan een Gele Rijer.''

Waar zijn de dames van lichte zeden gebleven?

Gerrie Elfrink zit sinds 2002 in de Arnhemse gemeenteraad voor de SP. Sinds 2010 is hij wethouder en daarbij ook verantwoordelijk voor een aantal projecten in het Spijkerkwartier. 'Het is een wereld van verschil, het is nu een plek waar je met je kinderen naar toe gaat. Tien jaar geleden was dat wel anders, toen stond de wijk vooral bekend om de prostitutie en de drugsoverlast die er nog lang is geweest. De wijk is enorm opgeknapt, het is nu een fijne woonbuurt,' zegt Elfrink.
Waar de hoeren van weleer zijn gebleven is niet bekend. Arnhem heeft nog wel prostitutie, maar het is niet meer zo geconcentreerd als in het Spijkerkwartier. Toch zijn er geluiden dat de prostitutie terug komt naar de buurt. Voormalig seksexploitant Rudy Kousbroek maakte vorig jaar bekend dat hij plannen had voor een eroscentrum in de voormalige rosse buurt.
De gemeente is daar op tegen. Elfrink: 'Arnhem heeft ontzettend veel moeite gedaan om overlastgevende prostitutie weg te krijgen en de buurt op te knappen. Er komt geen prostitutie meer in het Spijkerkwartier, we gaan niet van voren af aan beginnen.'

Gewoon een woonwijk

Anno 2016 zijn veel voormalige peeskamers omgebouwd tot koopwoningen en huurkamers, maar de sporen van het rosse verleden zijn nog duidelijk te zien. De wijkvereniging streed met succes voor het behoud van buurtcentrum De Lommerd. Op diverse plaatsen in de wijk verschijnen hippe restaurantjes en hotels. 

'Er mot iets'

‘Het is een mooie wijk geworden,’ zegt oud-wethouder Velthuizen. De meeste bewoners zijn het met hem eens. 'De afgelopen jaren zie je dat de wijk zich heeft ontwikkeld, dat het een borrelend en levendig organisme is,' zegt Egbert Bouwhuis. 'Er mot iets. Mensen organiseren weer dingen.' 
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!