Nieuws
Vluchteling, asielzoeker - wat is precies het verschil?
ARNHEM - De vluchtelingenstroom houdt Gelderland bezig. Maar de terminologie is lastig.. Wanneer is iemand een vluchteling, asielzoeker of statushouder? En waarin verschilt een aanmeldcentrum van een identificatiecentrum? Een uitleg.
Vluchteling: iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. De vluchteling kan in zijn eigen land geen bescherming krijgen tegen deze vervolging.
In Nederland krijgt hij een asielvergunning en de garantie dat hij niet wordt teruggestuurd naar zijn eigen land. Verder krijgt hij een aantal bijzondere rechten, zoals toegang tot de arbeidsmarkt. Dat stelt hem in staat een nieuw bestaan op te bouwen.
Er zijn politieke vluchtelingen (mensen die voor hun veiligheid gevlucht zijn) en economische vluchtelingen (zoeken een beter leven).
Asielzoeker: iemand die de bescherming van een ander land inroept. Hij vraagt daarmee in dat land asiel aan. Het land waar asiel wordt gevraagd moet nagaan of de asielzoeker valt onder het Vluchtelingenverdrag.
Dit gebeurt in de asielprocedure. Hij kan politiek asiel aanvragen, maar ook zijn land ontvluchten vanwege de armoede.
Wat is het verschil tussen vluchteling en asielzoeker?
Strikt genomen kan iedereen die een asielaanvraag heeft ingediend asielzoeker worden genoemd. Alleen diegenen zijn als vluchteling aan te merken die erin zijn geslaagd aannemelijk te maken dat zij voldoen aan de daarvoor geldende criteria. Die staan in artikel 1A van het Verdrag (vervolging op grond van politieke overtuiging, ras of behorend tot een sociale groep).
Statushouder: iemand die een tijdelijke verblijfsvergunning van vijf jaar krijgt.
Aanmelden of identificeren
In Zevenaar opent binnenkort een identificatiecentrum voor vluchtelingen. Wat is dat?
Identificatiecentrum: mensen kunnen zich niet aanmelden, maar zich wel laten identificeren. Hun identiteit kan er worden vastgesteld, de eerste fase van de opvang. Dat is belangrijk, want gemeenten willen weten wie er naar hen toekomt.
In de zogenoemde identificatiestraat wordt biometrische technische apparatuur gebruikt om de identiteit van de asielzoekers vast te stellen. Documenten worden gecontroleerd en geverifieerd. Omdat niet iedereen papieren heeft, zijn er specialisten nodig om de identiteit toch vast te stellen.
De asielzoekers worden met een bus naar zo'n centrum gebracht en weer opgehaald. De identificatiecentra - er komen er ook in Leusden en in Veenhuizen - zijn ingesteld om het aanmeldcentrum te ontlasten.
Aanmeldcentrum: een vreemdeling die asiel aanvraagt, kan dat doen in de centrale opvangstlocatie in Ter Apel. Daar volgen de registratie en het identiteitsonderzoek. De GGD voert de verplichte tbc-controle uit.
Na deze onderzoeken start een periode van rust en voorbereiding op de asielaanvraag, die minimaal zes dagen duurt. De asielzoeker wordt hierin bijgestaan door VluchtelingenWerk Nederland en de Raad van Rechtsbijstand.
Asielzoekers verblijven maximaal vier dagen in de centrale ontvangstlocatie. Dat is dus een verschil met een identificatiecentrum, daar kunnen de asielzoekers niet verblijven.
Procesopvangstlocaties: daar kan de asielzoeker zich verder voorbereiden op de asielaanvraag. Hij verblijft daar maximaal twaalf dagen. Daarna verhuist de asielzoeker naar een asielzoekerscentrum (azc). Dan zijn er drie mogelijkheden:
- Asielaanvraag is ingewilligd: de asielzoeker heeft een verblijfsvergunning gekregen. Het COA koppelt hem aan een gemeente in de regio van het azc. De gemeente zorgt voor geschikte woonruimte. De bewoner woont op het azc tot hij de zelfstandige woonruimte kan betrekken (maximaal twaalf weken).
- Verlengde asielprocedure: de IND heeft meer tijd nodig om een beslissing te nemen op de asielaanvraag. De bewoner gaat de verlengde asielprocedure in. Tijdens deze procedure blijft hij op het azc.
- Asielaanvraag is geweigerd: De asielzoeker heeft geen verblijfsvergunning gekregen. Hij heeft nu nog maximaal vier weken recht op opvang in het azc. In deze tijd kan hij zijn vertrek uit Nederland voorbereiden. De Dienst Terugkeer & Vertrek ondersteunt de asielzoeker hierbij. Na vier weken dient hij het land te verlaten.
Crisisopvang of noodopvang
Asielzoekers komen in eerste instantie terecht bij een opvang. Daarbij moet er onderscheid gemaakt worden tussen crisisopvang en noodopvang:
- crisisopvang: voor maximaal 72 uur. De voorzieningen zijn minder. Soms worden asielzoekers met honderden op stretchers in een sporthal ondergebracht, zoals bijvoorbeeld in Duiven. Daar kunnen maximaal 300 asielzoekers terecht.
- noodopvang: kan voor enkele maanden zijn. Meer privacy. Met een of twee op een kamer. Eigen kamer en kast, eigen toilet en wastafel. Voorbeelden zijn de Koepelgevangenis in Arnhem en de noodopvang in Apeldoorn, die al een maand open is.
