Een toren van 2 kilometer hoogte met leegstaande gebouwen in de Achterhoek

Als je de bijna 1000 gebouwen die leeg komen, op elkaar zou zetten, kom je uit op een toren van 2000 meter. Dat werd vrijdag duidelijk tijdens een werkconferentie in Doetinchem over de aanpak van leegstand in de Achterhoek. Ambtenaren, ondernemers en mensen met ideeën gingen met elkaar in gesprek over wat er moet gebeuren met lege gebouwen.

Door de afname van de bevolking zijn er niet alleen steeds minder woningen nodig, maar ook scholen, winkels en sportcomplexen. Nu al staan er steeds meer gebouwen leeg; verouderde verzorgingshuizen, kerken die de deuren sluiten en schuren en stallen van boeren die stoppen met hun bedrijf. Voor veel van deze gebouwen zijn geen nieuwe bestemmingen meer, omdat er vanuit de bevolking geen behoefte meer aan is. Maar niet alleen de krimp, ook veranderingen in de maatschappij zorgen voor leegstand. Het gevolg van bijvoorbeeld de transitie in de zorg is leegstaande verzorgingshuizen. Ook zijn bedrijven anders gaan werken, bijvoorbeeld met robots, en hebben ze daarom niet zoveel bedrijfsruimte meer nodig.

Volgens Marco Broekman van bureau Karres en Brands, ontkomt de Achterhoek niet aan sloop. 'Naast maatschappelijk vastgoed komen er ook nog eens heel veel boerderijen leeg te staan. In totaal zal de oppervlakte aan leegstaande gebouwen zo'n 2 miljoen vierkante meter zijn. Dat is net zo groot als de gemeenten Aalten en Lichtenvoorde'. Volgens Broekman is het belangrijk dat gemeenten gaan samenwerken en gaan kijken welke parels behouden moeten worden. 'Een groot deel van die 40% zul je echt moeten gaan slopen'. Wethouder Ted Kok van de gemeente Aalten maakt zich zorgen over de sloop. 'Het afwaarderen van de gebouwen wordt een enorme opgave. Ik heb heel veel zorgen over hoe dat financieel geregeld moet worden'. Hulp van de Rijksoverheid is daarbij volgens de gemeenten van noodzakelijk belang.

In Gaanderen gaat het bijvoorbeeld om verzorgingshuis St. Jozef en de Augustinuskerk die leegstaan. Daarbij komt dat de Augustinusschool die aan het zelfde plein ligt binnenkort ook gaat verhuizen naar een nieuwe locatie, waardoor dit gebouw ook leeg komt te staan. Om verpaupering van dit gebied te voorkomen, moet er worden nagedacht wat er met deze plek moet gebeuren. Hans Suurmond, krimpmanager van de regio Achterhoek: 'Als er geen andere bestemming voor deze gebouwen kan worden gevonden, is sloop de enige mogelijkheid. Dan zou dit bijvoorbeeld een heel mooi parkje kunnen worden.'

In Ulft loopt inmiddels wel een initiatief om lege panden een nieuwe bestemming te geven. Ulft 2020 is een project van marketeer Olaf Molenaar en en architect Dick van Aken waarin de twee onderzoeken hoe ze de leegstand en verpaupering van Ulft kunnen aanpakken. Dit doen ze door nieuwe duurzame initiatieven te ontwikkelen. Het project heeft al succes, voor het eerste leegstaande pand is inmiddels een nieuwe huurder gevonden.