Vaarwel, lieve stads- en dorpsgenoten

Verbijstering, dat mensen die gewoon op vakantie gingen er opeens niet meer zijn omdat hun vliegtuig verongelukt is boven een oorlogsgebied.

Dat typeert de reacties die inwoners van Doesburg, Brummen, Nijmegen, Duiven en Zutphen vandaag massaal in de condoleanceregisters schreven over de slachtoffer van de ramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines.

In Doesburg hebben 'honderden' mensen een blijk van medeleven achtergelaten bij de foto's van de twee meiden en het echtpaar Kooijmans. 'De hoeveelheid bijdragen is niet te tellen,' vertelt woordvoerder Rob Groen, 'het geeft aan dat deze mensen veel voor Doesburg betekenden.'

Groen vindt de teksten van jongens en meisjes over het verlies van Mira (12) en Isa (10) het meest aangrijpend. 'Iedereen die kinderen heeft, zal dat wel herkennen.'

De meisjes speelden bij de Arnhemsche Hockeyclub. Hun ouders Barry en April waren ook nauw betrokken bij de club. In het clubhuis is een plekje ingericht waar het condoleanceregister voor hen getekend kan worden.

Een zestigtal reacties staat er maandagmiddag in het condoleanceboek voor de 22-jarige Tallander Niewold, vertelt de Brummense gemeentevoorlichter Gert-Jan van Dijk.

'Je leest ook dat mensen zich onmachtig voelen: nietsvermoedend zwaaien ze iemand uit die naar zijn broer op Bali gaat. En dan blijkt dat deze persoon nooit meer terugkomt.'

Opmerkelijk noemt hij, dat vrienden die veelal op sociale media en via Facebook al afscheid namen van 'Tallie', sinds kort soldaat eerste klas, dat ook nog in het fysieke boek doen.

In Zutphen loopt geregeld iemand binnen om het condoleanceboek te tekenen dat ligt bij de foto van Rowen Bats, de 12-jarige jongen uit deze plaats die omkwam. Bij de sluiting van het gemeentehuis waren er zo´n veertig berichten binnen.

'Er komen allerlei soorten mensen tekenen,' vertelt gemeentewoordvoerder Carla van de Werff. 'Een ouder echtpaar, ouders met kleine kinderen, mensen met kinderen in Rowens leeftijd.'

Vrijdagavond was er al een besloten bijeenkomst voor zijn klasgenoten, vriendjes, hun ouders en de leraren. En zaterdag was er een bijeenkomst bij de voetbalclub FC Zutphen.

In de stadswinkel in Nijmegen ligt ook een condoleanceregister. Pieter Huijbers, Hannah Meuleman en Dafne Nieveen uit die stad kwamen om.

'Er is echt belangstelling voor,' vertelt Marij Delissen, woordvoerder van de gemeente. 'Vanaf 13 uur 's middags weten mensen van het register, sindsdien komen ze aanlopen. De meesten nemen de tijd om een persoonlijke boodschap te schrijven.´

In de stadswinkel staan er twee tafels: eentje voor Pieter Huijbers en Hannah Meuleman met een gezamenlijke foto van hen en verse bloemetjes. En eentje met een foto van Dafne Nieveen.

Volgens Hans Imming, familievriend van het verongelukte echtpaar Rob van de Kraats en Barbara de Bruin uit Duiven, schrijven mensen soms 'hele verhalen' in het condoleanceboek.

Hij denkt dat maandag tussen de middag een honderdtal mensen al iets liefs geschreven heeft voor de nabestaanden van het echtpaar en hun zonen Lorenzo en Huub. 'Zaterdag stonden er om 11 uur al mensen voor de deur van het gemeentehuis.'

Wijchen, dat haar inwoonster Petra van Eldijk verloor, verwijst door naar het landelijke condoleanceregister.