Vorden: geen tocht langs Duitse graven

Daartoe hebben de gemeente Bronckhorst en het 4 mei Comité Vorden besloten.

Volgens het comité en de gemeente komt de waardigheid van de herdenking in het geding, doordat er mogelijk geprotesteerd zal worden. Het Comité Vorden Fout zou de herdenking mogelijk willen verstoren. Dit comité werd opgericht door de bond van Antifascisten en oud-Verzetsstrijders Nederland (AFVN). Het maakte zich er vooral druk om dat een officiële delegatie van de gemeente zou meelopen langs het graf, waar 10 gesneuvelde Duitse soldaten in zijn begraven. 

Volgens burgemeester Henk Aalderink is het protest van de AFVN ongewenst. Er zouden mogelijk zo'n 50 mensen komen om te protesteren en dat zou genoeg zijn om de orde te verstoren. In overleg met het lokale comité is besloten om daarom dit deel van de herdenking te schrappen. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft volgens de burgemeester ook gezegd tegen de gemeente dat de herdenking in Vorden door alle commotie de nationale herdenking dreigde te overschaduwen. 'We herkennen ons in deze ontwikkeling', zegt voorzitter Bart Hartelman van het comité.

Volgens burgemeester Aalderink hebben organisaties als AFVN en FP Media zich bezondigd aan dreigementen en smaad. Zo is hij op een van de websites afgebeeld als Hitler. Aalderink heeft de zaak gemeld bij justitie en die zegt er onderzoek naar te doen.

De AFVN zegt blij te zijn dat 'Aalderink op zijn schreden terugkeert'. 'We zijn allang blij dat niemand verder gekwetst wordt, maar het is wel jammer dat Aalderink ons daarvoor moet misbruiken. Wij wilden dat het zaterdag met respect zou verlopen, dat was ook onze intentie. Nu gaan we nog wel die kant uit zaterdag, ook met Duitse collega's. We gaan met een kleine delegatie van 10 tot 15 mensen. We gaan geen folders meer uitdelen zoals eerder ons plan was. En we hebben ons niet schuldig gemaakt aan bedreiging of smaad.'

Het 4 mei Comité Vorden en de gemeente gaan bekijken hoe de dodenherdenking in de toekomst moet worden ingevuld. Ze gaan om de tafel met het Centrum Informatie en Documentatie over Israël (Cidi) en het Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers. Op 20 juni komt er een debat over de kwestie, waarvoor opiniemakers worden uitgenodigd.

Het comité en de gemeente zeggen het jammer te vinden dat het beeld wordt opgeroepen dat de aanpak in Vorden uniek is. 'Op meerdere plaatsen in Nederland wordt tijdens dodenherdenkingen ook bij Duitse gevallenen stilgestaan.'

Het CIDI zegt diep onder de indruk te zijn. 'We dachten dat Aalderink vooralsnog zijn poot stijf zou houden. Het is wel jammer dat de onrust de reden voor het afblazen is, want het had wat ons betreft om de principekwestie moeten gaan: namelijk dat je geen Duitsers herdenkt op 4 mei.' Het CIDI vindt de afbeelding op een site van Aalderink als Hitler veel te ver gaan.

Vorig jaar besloot het 4 mei Comité in overleg met de gemeente om voor het eerst langs de graven van gesneuvelde Duitsers te lopen. Deelnemers aan de herdenking konden kiezen of zij dat na afloop van de officiële ceremonie ook wilden. De kleine organisatie Federatief Joods Nederland vond dat respectloos en spande een kort geding aan en won.

De voorzieningenrechter bepaalde dat vertegenwoordigers van de gemeente niet langs de graven mochten, omdat dit te gevoelig zou liggen. Anderen mochten er wel langslopen als ze dat wilden. De gemeente stelde hoger beroep in tegen de uitspraak. Ze wilde weten in hoeverre een rechter zich met gemeentezaken mag bemoeien. Burgemeester Aalderink was woedend over de uitspraak van de voorzieningenrechter. Het gerechtshof in Arnhem vernietigde februari dit jaar dat vonnis.

Federatief Joods Nederland zegt 'gemengde gevoelens' te hebben over het besluit van de gemeente en het comité. 'Aan de ene kant zijn we opgelucht dat er op 4 mei niet langs Duitsers gelopen wordt. Aan de andere kant is de reden waarom (bang voor de antifascisten) erg teleurstellend. Aalderink had er van af moeten zien omdat je niet langs Duitse graven loopt op 4 mei', zegt Herman Loonstein.