Nieuws

Niet alleen mummies in Egypte, maar ook in onze eigen Achterhoek

ALMEN - Wie aan mummies denkt, denkt aan het oude Egypte. Maar wist je dat hier in onze eigen Achterhoek ook hele bijzondere mummies liggen? In de grafkelder onder de Hervormde kerk van Almen liggen 18 zeer goed bewaard gebleven lichamen.
En dat is uniek, want in Nederland zijn maar twee andere plaatsen bekend met gemummificeerde lichamen: het Friese Wieuwerd en Tholen in Zeeland. Hoog tijd om de Almense mummies wat meer bekendheid te geven, vindt Joost Dijksman.
De grafkelder van de kerk in Almen is iets meer dan vijf meter lang en vier meter breed. Er liggen 18 kisten van bewoners van de landgoederen De Ehze en Het Hulze, die daar in de 18de en 19de eeuw zijn bijgezet. “Voorname mensen”, aldus Joost Dijksman, inwoner van Almen en zeer geïnteresseerd in de mummies, “want gewone mensen werden natuurlijk niet in een grafkelder bijgezet.”
Hij weet te vertellen dat de lichamen niet zijn gebalsemd, zoals wel bij Egyptische mummies het geval is, maar door de lucht zijn gedroogd. Aan weerszijden van de kelder zitten twee ventilatie-openingen met tralies, waardoor constant frisse lucht wordt aangevoerd. Door die droge luchtstroom zijn de lichamen in de kisten niet vergaan, maar ingedroogd tot mummies. Ook de kleding is goed bewaard gebleven, zo blijkt uit ooggetuigenverslagen.
Het artikel in de Leeuwarder Courant.
Het artikel in de Leeuwarder Courant. © Omroep Gelderland

'Ik drukte met mijn vinger op zijn wang'

De kelder is in 1849 dichtgemetseld zodat buitenstaanders er niet meer in kunnen, maar in 1916 is bij een grote verbouwing van de kerk de grafkelder een tijdje toegankelijk geweest. Twee Almense inwoners -mevrouw Oosterkamp en de heer Bokhorst- zijn toen in de kelders wezen kijken en hebben daarbij een paar kisten geopend. Dat verhaal ging natuurlijk als een lopend vuurtje rond in het dorp en toen in 1961 een nieuwe dominee in Almen kwam, hoorde hij het verhaal. Hij raakte gefascineerd door de mummies en nodigde een journalist van de Leeuwarder Courant uit, die de twee ooggetuigen interviewde:
“Bij die gelegenheid zag mevrouw Oosterkamp een gaaf, maar tanig lijk van een man, in ouderwetse kledij. Hij had een soort gevoerde borstrok aan met lange mouwen, gemaakt van ‘gewerkt goed’, met kleine stippeltjes. “Het was helemaal niet griezelig om te zien
De grafkelder moet schoongemaakt worden door een expert.
De grafkelder moet schoongemaakt worden door een expert. © Norbert Eeltink - Archologisch Adviesbureau Aestimatica

Schoonmaak en nader onderzoek nodig

Onlangs heeft Archeologisch en Cultuurhistorisch Adviesbureau Aestimatica een verkennend onderzoek gedaan naar de grafkelder en zijn bijzondere inhoud. Onderzoeker Norbert Eeltink noemt de Almense mummies in zijn rapport “uniek met een zeer hoge wetenschappelijke en cultuurhistorische waarde.”
Maar de kelder ligt vol met stof, bladeren en ander straatvuil en moet nodig schoongemaakt worden door een expert. Daarom hebben Joost Dijksman en een aantal andere geïnteresseerde inwoners van Almen een comité opgericht om die schoonmaak en verder onderzoek te bekostigen, want zulke bijzondere mummies verdienen niet alleen een schone en eervolle rustplaats, maar ook een naam. De uitkomsten van het onderzoek kunnen in museum STAAL gepresenteerd worden, terwijl de lichamen in de grafkelder verder ongestoord en eeuwig kunnen rusten in vrede.
Kijk hier naar de reportage van de Ridders van Gelre:
Ridders van Gelre bij de mummies in Almen