Nieuws

'Gedupeerde vissers Harderwijk en Elburg weggepoetst uit de geschiedenis'

Emiel Hakkenes in de radiostudio van Omroep Gelderland.
De aanleg van de Afsluitdijk en de inpoldering van Flevoland worden gezien als het grootste waterbouwkundig project ooit in Nederland. Maar de keerzijde van dit succes bleef lange tijd onbelicht. Emiel Hakkenes wil daar nu verandering in brengen met zijn boek Polderkoorts. Daarin legt hij uit hoe de Zuiderzee verdween en wat de keerzijde daarvan betekende voor de ondernemers en vissers in met name Harderwijk en Elburg. © Omroep Gelderland.
ARNHEM - De aanleg van de Afsluitdijk en de inpoldering van Flevoland worden gezien als het grootste waterbouwkundig project ooit in Nederland. Maar de keerzijde van dit succes bleef lange tijd onbelicht. Emiel Hakkenes wil daar nu verandering in brengen met zijn boek Polderkoorts. Daarin legt hij uit hoe de Zuiderzee verdween en wat de keerzijde daarvan betekende voor de ondernemers en vissers in met name Harderwijk en Elburg.
Hakkenes (40) kwam een tijdje geleden op het idee om dit eens uit te zoeken, vertelt hij in de radiostudio van Omroep Gelderland. 'Toen mijn vorige boek verscheen, was er ook een boekje over Volendam dat uitkwam. Daarin zat een hoofdstukje wat de afsluiting van de Zuiderzee betekende voor de vissers. Toen kwamen we tot de conclusie dat daar wel een heel boek in zit.' En zo is Hakkenes over die vraag gaan nadenken en op onderzoek uit gegaan. 
De Afsluitdijk is het mooiste, beste en meest grandioze wat Nederland ooit gepresteerd heeft, maar er zat ook een andere kant aan het verhaal. 'Er moeten ook mensen zijn die daar de dupe van zijn geworden', zegt Hakkenes. En naast Volendam had je ook een hele Gelderse kust die daar iets van gemerkt hebben zoals Harderwijk en Elburg en daar was weinig over terug te lezen. Volgens Hakkenes is deze keerzijde weggepoetst in de geschiedenis. 
De uiteindelijke aanleiding om de Zuiderzee aan te pakken, kwam in 1916 vanwege een heel grote overstroming. 'Nederland kon nu laten zien waar het toe in staat was. De slag in Verdun was in volle gang en terwijl andere landen met tanks en vliegtuigen hun grondgebied aan het uitbreiden waren,  deden wij dat met pompen op een vreedzame manier.' 
(de tekst gaat verder onder de video)
'Gedupeerde vissers Harderwijk en Elburg weggepoetst uit de geschiedenis'

Verzet was hevig

Er was een man die niet blij was met het plan: Eibert den Herder uit Harderwijk. 'Je vindt hem vooral terug in de voetnootjes waarin hij werd weggezet als die ene gek die er tegen was.' Daar geloofde Hakkenes niets van en hij ging dieper op onderzoek uit. Den Herder is toen een strijd begonnen tegen de drooglegging. 'Hij publiceerde boekjes waarom het zo'n slecht idee was en mocht overal door het land spreekbeurten houden.' 
Maar ondanks zijn protest ging de bouw van de Afsluitdijk gewoon door. 'Hoe langer de bouw doorging hoe radicaler zijn protest. Hij deed zelfs mee met de Tweede Kamerverkiezingen om zo de bouw te stoppen.'  

Veel gebracht

De drooglegging heeft verschillende dingen gebracht. 'Je kan het op twee manieren bekijken, namelijk positief of negatief.' Volgens Hakkenes wordt die positieve manier erg vaak al gebracht. 'Veiligheid, minder kans op overstromingen, een extra provincie. Maar daar stond wel iets tegenover. 'Het viswater is verdwenen en hele gemeenschappen raakten hun middel van bestaan kwijt.'
Ook het hele biologische leven is veranderd en dat besef dringt langzaam door bij de mensen die er nu over gaan. Zo moet er een nieuwe visgeul komen waardoor vissen zowel in de zee als in het IJsselmeer kunnen komen. 'Die lopen nu nog tegen een doodlopende muur van de Afsluitdijk aan.' 
Er is dus een verschuiving dat we meer om het milieu gaan geven. 'En er was al iemand in 1931 die daar al wat over heeft gezegd, dus eigenlijk krijgt Eibert den Herder nu gelijk.' 
Reageren op dit bericht? Mail naar omroep@gld.nl