Hoe een vriendelijke voetballer in een Turkse cel belandde om 'terreursteun'

Voetbal vormt een rode draad in Volkans leven. Als kleine jongen wordt hij eind jaren 90 lid van voetbalvereniging Zwart-Wit in Harderwijk. Hij doorloopt verschillende jeugdteams. Zijn toenmalige jeugdtrainer kent hem als een heel fijne jongen. Trainer Goossen van der Sluis. 'Echt één die middenin de groep stond en koos voor het groepsbelang. Hij speelde met rugnummer 5, een opbouwende verdediger die zijn mannetje staat als voorstopper.' 

'Opvallend aan hem is dat hij erg sociaal was en zich niet afzonderde in een groepje of kliekje. Hij was echt toegankelijk voor al zijn teamgenoten.' In het tweede jaar van de D vertrekt Volkan naar DVS'33 in Ermelo, waar hij in de C1, B1 en A1 speelt. 

Op zijn zeventiende gaat Volkan commerciële economie studeren aan Hogeschool Windesheim in Zwolle. Hij hoeft weinig moeite te doen voor zijn studie en presteert goed. Ook hier valt hij op: 'Ik ken niemand die zo vriendelijk en aardig is als hij' vertelt studievriend Sander Holweg.

Sander stroomt halverwege in vanuit een andere opleiding en wordt door Volkan hartelijk ontvangen. 'Ik kwam bij hem in de klas. Volkan had al een groep waarmee hij groepsopdrachten deed en nodigde mij direct uit. Het is echt een liefdevolle, intelligente jongen. Hij heeft wel een stellige politieke visie die hem ook interesseert. Net als ik is hij wat meer links dan rechts.' 

Van links-activisme kunnen klasgenoten en broer Kemal zich echter weinig herinneren. Volkan zet zich in voor zwerfhonden in Nederland en Turkije, maar dat kun je moeilijk politiek noemen. Wel bezoekt hij politieke bijeenkomsten.

Op die bijeenkomsten blijft hij niet onopgemerkt. Jaren later kan Tweede Kamerlid Sadet Karabulut (SP) zich nog herinneren dat zij Volkan daar sprak. 'Ik heb hem onthouden, omdat hij indruk maakte. Hij had ook een duidelijk idee om de wereld te verbeteren. Ik weet niet meer precies wat dat was, maar het gaf voor mij aan dat hij goed geïnformeerd was en visie had om een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Het was een lieve, geïnteresseerde en betrokken jongen.'

Hij is bij meer SP'ers bekend. Kamerlid Cem Laçin kent Volkan vanuit de alevitische gemeenschap. Cem Laçin beschrijft hem als een ijverige jongen. 'Hij was actief binnen de Amersfoortse alevitische vereniging. Binnen die gemeenschap wordt van alles verzorgd. Je kunt huiswerkbegeleiding krijgen, maar ook dansles of zangles.'

De familie Caliskan is van oorsprong een familie met alevitische roots, waar ze ook trots op is. Maar, zegt Kemal: 'Volkan en ik zijn atheïst.' Het alevitisme heeft veel aanhangers in Turkije en omringende landen. In Turkije zijn ongeveer 20 miljoen alevieten. Sommigen zien het alevitisme als vrijzinnig islamisme. Daardoor worden alevieten ook wel gezien als ketters. Onder Erdogan hebben ze nauwelijks invloedrijke posities. 

Na 4,5 jaar commerciële economie is Volkan klaar met studeren. Hij doet zijn afstudeerstage bij het Turkse bedrijf Dogulu Metal en gaat opzoek naar een baan. Hij solliciteert bij Amnesty International en de Nederlandse ambassade in Turkije. Zonder succes, maar zijn verlangen om de wereld te veranderen blijft. Hij maakt een backpackreis en woont daarna tijdelijk in Nederland.

Daar is hij volgens zijn broer 'elke dag bij een asiel te vinden'. Op zijn Facebookpagina heeft Volkan veel foto's geplaatst van zichzelf met 'zijn' honden. 

Hij reist naar de Turkse hoofdstad Ankara voor vrijwilligerswerk met straathonden en voor een cursus vormgeving. 'Hij wilde er even tussenuit', vertelt broer Kemal. 'Na die cursus zou hij weer naar Nederland komen.' Volkan heeft een dubbel paspoort, hij is zowel Nederlander als Turk. 

Op 6 augustus 2017 is de wedstrijd om de Turkse supercup. In Istanbul staan bekerwinnaar Konyaspor en landskampioen Besiktas tegenover elkaar. Volkan zit op de tribune als fan van Besiktas, de club waar oud-Ajacied Ryan Babel in de basis staat. Helaas voor de club uit Istanbul verliest Besiktas met 2-1. 

Maar Volkan heeft grotere problemen: hij wordt enkele dagen na de wedstrijd opgepakt. Met wie hij in het stadion zit, is niet bekend. Het is onduidelijk of hij betrokken is bij het spandoek op de tribune met daarop de tekst 'Laat Nuriye en Semih leven'. Het is een verwijzing naar twee docenten die na de coup ontslagen werden, omdat ze kritiek hadden op Erdogan. Ze zijn uit protest in hongerstaking gegaan. 

Volkan wordt beschuldigd van het maken en verspreiden van terroristische propaganda. Omdat Volkan een dubbel paspoort heeft, zien de Turkse autoriteiten hem als Turk. De grote vraag is dan ook: moet Turkije zijn aanhouding bij de Nederlandse autoriteiten melden? Tot op heden lijkt het diplomatieke verkeer tussen beide landen langzaam op gang te komen.

Kamerlid Cem Lacin: 'De reden dat ik zijn verhaal heb geplaatst, is omdat ik Volkan ken en omdat ik van dichtbij voel dat de onderdrukking van docenten, rechters en andere voor de maatschappij belangrijke beroepsgroepen onder druk staan. Daar vind ik als mens wat van. Het gaat veel te ver. Na de couppoging zijn vele tienduizenden mensen ontslagen, van wie een groot deel om onduidelijk redenen. Zij hebben nog steeds geen proces gehad. Mensen leven in angst. Ik zal er alles aan doen om dit bij Volkan te voorkomen.'

Na afloop van de wedstrijd wordt hij in de gaten gehouden door de Turkse autoriteiten. Als hij op 11 augustus op het vliegtuig naar Amsterdam wil stappen, wordt hij aangehouden op het vliegveld van Ankara. Hij mag geen contact hebben met zijn familie. De aanklacht: hij wordt verdacht van het betuigen van steun aan terroristen. 

De Tweede Kamer (de SP voorop) wil dat minister Koenders actie onderneemt. Een woordvoerder van het ministerie zegt tegen de NOS dat Buitenlandse Zaken 'zeker bezig is met de zaak'. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zei eerder deze week dat de arrestatie van Volkan Caliskan nog niet door de Turken is bevestigd. Het ministerie heeft daar zowel mondeling als schriftelijk om gevraagd.

Hoe het nu verder gaat, is onduidelijk. Het is wachten op nieuws uit Turkije.