Historici speuren in Gelderland naar 'schuldig oorlogserfgoed'

'Het schurend verleden moet bewaard blijven voor volgende generaties', zegt Joost Rosendaal van de Radboud Universiteit Nijmegen en voorzitter van de deze week opgerichte stichting Versterking Herinnering WO2 Gelderland. 'Het historisch erfgoed mag niet verloren gaan, zodat toekomstige generaties de samenhang tussen gebeurtenissen van toen ook nog kunnen begrijpen.'

Als voorbeeld noemt Rosendaal de aanslag op SS'er Hanns Rauter in 1945 bij Woeste Hoeve op de Veluwe. De Nazi-Duitse leider van de politie in Nederland reed destijds vanuit Arnhem naar Apeldoorn. De weg door de bossen bij Woeste Hoeve was donker en stil. Het gevolg van de aanslag was dat 117 willekeurige mannen langs de kant van de weg werden doodgeschoten bij wijze van represaille. 

Ander oorlogserfgoed is onder meer de Muur van Mussert in Lunteren, landgoed Avegoor bij Ellecom waar het SS-opleidingskamp was, en landgoed Engelenburg in Brummen, waar verzetsmensen werden gemarteld door de Gestapo. 'Er zijn nog veel meer van dergelijke locaties, want nergens in Nederland zijn de sporen van de oorlog zo talrijk en nog zo zichtbaar als in Gelderland', benadrukt Rosendaal.

Dat komt doordat de Duitsers bang waren dat de geallieerden hun instellingen in Den Haag zouden aanvallen. Daarom verplaatsten ze de meeste diensten naar het oosten van het land en met name naar Gelderland. Ook is aan de oostelijke kant van het land vanaf september 1944 zwaar gevochten om de Duitse bezetters te verdrijven.

De stichting realiseert zich dat sommige mensen het misschien niet prettig zullen vinden als hun pand 'schuldig erfgoed' blijkt te zijn. 'Daar gaan we netjes mee om. We documenteren het in elk geval en maken dan misschien pas later bekend wat er is gebeurd', legt Rosendaal uit. 'Het is ook niet de bedoeling dat het toeristische attracties met veel gedoe worden. We denken meer aan routes met uitleg over locaties onderweg.'

De oorlog is een belangrijk ijkpunt voor hedendaagse problemen in de samenleving, vindt Rosendaal. 'Daarom moeten we ook pijnlijk erfgoed goed bewaren, voordat alle kennis daarover voorgoed verdwenen is.'

Reageren op dit bericht? Mail naar omroep@gld.nl