Eindredacteur Gert blogt: 'Pleur op met die Grutto'

Natuur en milieu lijken mij tamelijk actuele onderwerpen want de vooruitzichten zijn niet best. Misschien dat ik een paar minuten in slaap ben gesukkeld maar ik heb het woord natuur slechts één keer gehoord. Ik stel het maar even vast. Natuur is geen prominent onderwerp in Den Haag.

Op de radio was ondertussen een discussie gaande tussen hoogleraar Frank Berendse (Wageningen Universiteit) en voormalig staatssecretaris Henk Bleeker (CDA). Berendse, een bevlogen natuurliefhebber, heeft een boekje (‘Wilde Apen’) geschreven waarin hij pleit voor minder landbouw en meer natuur. Daar hoef je bij Henk niet mee aan te komen. Hij bezuinigde een paar jaar geleden flink op de natuur omdat hij vond dat het allemaal wel wat minder kon. Bovendien, zei Henk, de toekomst van de natuur ligt in de samenwerking met de boeren: “er moet meer natuur komen op boerenland.”

Ik riep heel hard ‘Pleur Op’ tegen de radio. Maar dat is niet netjes. Zelfs idiote meningen verdienen een beleefd antwoord. Dat ga ik hier proberen te geven.

In de komende aflevering van BuitenGewoon gaan we op zoek naar de Grutto. We reizen bij nacht en ontij af naar de polder Arkemheen (Nijkerk), het weidevogelgebied van Gelderland. Dat zoeken moeten we inmiddels bijna letterlijk nemen. Want het gaat beroerd slecht met de Grutto. Uitsterven is een groot woord maar het is nabij. Dan kan je als Grutto tot nationale troetelvogel zijn verkozen maar dat gaat je echt niet helpen. Als je jongen niet meer groot worden, is het einde oefening.

Wat gaat er mis? Je kan niet zeggen dat de Grutto de laatste decennia niet voldoende aandacht heeft gekregen. Het is vermoedelijk de meest gesubsidieerde vogel van Nederland. Het zou mij niet verbazen als er vele tientallen miljoenen in reddingsacties voor de Grutto zijn gestoken.

De Grutto is het slachtoffer in een conflict waarin veel van de Nederlandse natuur verkeert: het conflict tussen boeren en natuur. Even uitleggen: boeren hebben baat bij een lage waterstand want dan kunnen ze in het voorjaar weer vroeg het land op. Grutto’s willen juist natte weilanden waarin ze insecten kunnen vangen. Boeren willen vroeg het gras maaien want dat hebben ze nodig om in de winter hun vee te voeren. Kleine Grutto’s hebben juist hoog gras nodig om zich te verschuilen voor vijanden als de vos of de reiger.

Je kan het de boeren niet kwalijk nemen. Zij zitten klem in een economisch systeem waarin op volle kracht geproduceerd moet worden. Daarin is geen ruimte voor de Grutto of andere kostbare natuur. En al die subsidies aan boeren om later te maaien of hun weilanden te vernatten, hebben daarom niets uitgehaald.

Wij polderen er vrolijk op los in dit land en koesteren de illusie dat we met wat hap snap beleid en wat subsidies aan de boeren onze weidevogels wel kunnen redden. Geheel in de geest van Henk Bleeker, vermoed ik. Maar voor het behoud van de Grutto is lef en daadkracht nodig. Moet de overheid gebieden aankopen die optimaal worden ingericht voor de weidevogels. Daarmee red je niet alleen de Grutto maar ook de Kievit, de Tureluur, de Scholekster en andere weidevogels. En maak je een prachtig natuurgebied waarin mensen volop kunnen genieten.

De verkiezingen naderen. Leest u nog eens goed in de partijprogramma’s hoeveel waarde politieke partijen hechten aan onze natuur en aan onze nationale Grutto. Ik vrees dat u er weinig over zal lezen. Laat staan dat het in enig televisiedebat aan de orde zal komen.

Ik wil u graag uitdagen om volgend voorjaar in alle vroegte een ommetje te maken in Arkemheen. Dan zijn er vast nog wel een paar weidevogels over. En dan ziet en hoort u wat we gaan missen als er niet snel daadkrachtig wordt ingegrepen. Gelukkig hebben we tegenwoordig televisie, ziet u dinsdag in BuitenGewoon wondermooie beelden van Grutto’s en Kieviten in Arkemheen. Die kunnen we dan nog eens herhalen als over een paar jaar de Grutto in Nederland is uitgestorven.

Maar ja, dat willen we toch niet? Pleur op…