Nieuws

Arnhemmers mogen stemmen over Meinerswijk en Stadsblokken, maar hoe zinvol is een referendum?

ARNHEM - De benodigde 3.000 handtekeningen om een referendumverzoek over woningbouw in de Stadsblokken en Meinerswijk in Arnhem in te dienen, zijn binnen. Als een gemeentelijke commissie vrijdag de handtekeningenlijst geldig verklaart, mogen inwoners van Arnhem binnen nu en een half jaar naar de stembus om zich uit te spreken over de toekomst van het uiterwaardengebied.
Het is de derde keer in tien jaar tijd dat Arnhemmers naar de stembus mogen om hun mening te geven over een bouwplan. In 2007 konden ze kiezen hoe het nieuwe havenkwartier er uit moest gaan zien, in 2013 konden ze stemmen voor of tegen de komst van een kunstencluster, een gebouw met daarin het Museum voor Moderne Kunst en Focus Filmtheater.
Beide keren was de opkomst nogal mager: iets meer dan 10 procent van de kiezers sprak zich uit over het havenkwartier, bijna 18 procent kwam opdagen bij het referendum over het kunstencluster. Ook landelijke referenda, zoals eerder dit jaar over Oekraïne, kunnen niet rekenen op massale belangstelling.  

'Referendum niet mislukt bij lage opkomst'

Een lage opkomst wil volgens politicoloog Kristof Jacobs van de Radboud Universiteit Nijmegen niet zeggen dat een referendum mislukt en niet zinvol is: 'Als mensen thuis blijven is dat ook een signaal. En de vraag is ook wat je weinig of veel stemmers vindt, dus wat een magere opkomst is.' Voor een geldige uitslag is vaak een minimum opkomstpercentage vastgesteld. Bij het raadgevend referendum over het kunstencluster in Arnhem was dat 30 procent.
Luister hieronder naar het uitgebreide interview over het referendum met politicoloog Kristof Jacobs...
De gemeente Arnhem heeft die drempel eind vorig jaar afgeschaft: 'Het is niet passend om naar aanleiding van de opkomst bij het referendum een uitspraak over de geldigheid van die uitslag te doen. Het is aan de raadsleden om de uitslag te waarderen. Op geen enkele wijze is de uitslag van het referendum juridisch bindend voor een raadslid of de raad. De raad kan het oordeel van de kiezers zwaar laten wegen, doch heeft de vrijheid aan andere belangen een groter gewicht toe te kennen.'

'Enige overgebleven middel'

De initiatiefnemers voor een referendumverzoek over Meinerswijk en Stadsblokken, onder andere Kloppend Stadshart en wijkplatform Malburgen West, zien een referendum als het enige middel om de besluitvorming nog te beïnvloeden. Zij zijn tegen de woningbouwplannen in het uiterwaardengebied en vinden dat de natuur centraal moet staan. 
Volgens Maarten Vinkenborg van Kloppend Stadshart is de burger buitenspel gezet door de gemeente Arnhem en moeten inwoners zich alsnog kunnen uitspreken over de toekomst van het gebied langs de Rijn. Hoeveel animo daarvoor is, is nog even afwachten. Een meerderheid in de gemeenteraad heeft al aangegeven de uitslag van het referendum zwaar te laten wegen.