Nieuws

28 september: Waarom zijn de clubkleuren van Vitesse geel-zwart?

LAAG-KEPPEL - Wie de geel-zwarte vlag bij Kasteel Keppel ziet wapperen, vermoedt dat hij op het terrein van voetbalclub Vitesse is aanbeland. Niets is minder waar. Het geel-zwart is de kleurencombinatie van de adellijke familie Van Pallandt.
De grootvader van de huidige bewoner van kasteel Keppel was Reinhard Jan Christiaan baron van Pallandt. Behalve wethouder was hij vooral een sportman. Vanaf 1905 voetbalde de jonge baron Van Pallandt voor Vitesse en maakte aan de lopende band doelpunten. Hij zorgde er voor dat Vitesse één van de eerste clubs van Nederland was met een vast clubtenue. Maar in ruil voor de sponsoring van het tenue wilde de baron dat Vitesse voor altijd in de kleuren van zijn familie zou spelen. En dat werd dus het zwart met geel van de familie Van Pallandt.

390 kastelen

De adel in Gelderland liet nog veel meer sporen na. De kastelen zijn daarvan het belangrijkste voorbeeld. Gelderland is dé kastelenprovincie van Nederland en de meeste burchten werden gebouwd door adellijke ridders. Voor het jaar 1600 stonden er al 390 kastelen. Daarvan zijn er nu nog 140 over. Dat er juist in Gelderland zoveel kastelen zijn gebouwd heeft te maken met onze rivieren. De meeste kastelen zijn langs de rivieren gebouwd voor de verdediging. Maar de rivier bracht ook geld in het laatje, daar kon je tol heffen. Het water zorgde voor vruchtbare grond en dus woonde er veel mensen, die vervolgens weer beschermd moesten worden. De Ridders van Gelre duiken maandagavond in de wereld van de adel, van ridders en kastelen.

De eerste kastelen

De oudste kastelen lagen niet bij de rivier, maar juist hoog op de Veluwe. De Hunnenschans de Duno is vermoedelijk het eerste kasteel dat in Gelderland werd gebouwd. Op landgoed de Duno bij Heveadorp zijn de wallen nog te zien. (Zo'n type kasteel met twee wallen werd een hunnenschans genoemd.) Ook aan het Uddelermeer bij Apeldoorn en in buurtschap Appel bij Nijkerk zijn hunnenschansen ontdekt. Binnen in de schans stonden houten gebouwen. Waarschijnlijk werden deze verdedigingswerken aangelegd om de ijzerwinning op de Veluwe te beschermen. Het ijzer werd naar deze plek vervoerd en vervolgens met schepen over de rivieren naar elders getransporteerd. Om deze belangrijke plek te beschermen werden dus juist op de Veluwe kastelen gebouwd in de vroege middeleeuwen.
In de Achterhoek werden kastelen vooral gebouwd op een plek waar je het moeras kon oversteken. Zo'n plek heet een 'voorde'. Zo zijn Lichtenvoorde en Bredevoort ontstaan. Eerst waren er de kastelen met die naam en daar werd dan de plaats naar genoemd die daar uit ontstond.

De grootste

Eén van de grootste kastelen van Nederland was kasteel Batenburg. Batenburg was een zelfstandig landje, de graven en hertogen van Gelre hadden hier niets te zeggen. De heren van Batenburg wilden dat laten zien door een zo'n groot mogelijk kasteel te bouwen. Inmiddels staan er alleen nog wat muren overeind van het kasteel. Maar de kelders met de kerkers zijn nog wel intact.

De adel van grote waarde

Dat zoveel kastelen in Gelderland behouden bleven, heeft te maken met de belangrijke rol die de adel eeuwenlang in Gelderland speelde. Zij behielden lang hun machtspositie en konden daarmee hun kastelen onderhouden. Rond de Tweede Wereldoorlog moesten de meeste adellijke families hun kastelen verlaten, omdat het onderhoud te duur werd. De stichting Geldersche Kasteelen heeft het beheer van de huizen vaak overgenomen. Toch zijn in Gelderland ook nog enkele kastelen bewoond door adellijke families. Kasteel Keppel is al meer dan zevenhonderd jaar door vererving in de familie gebleven. En de volgende generatie dient zich al aan. Dat is uniek in Nederland.

Op bezoek bij Ridders en Kastelen

De Ridders van Gelre zoeken in de vijfde aflevering van het televisieprogramma uit waarom Gelderland de kastelenprovincie van Nederland werd. Ze bouwen kastelen en vragen zich af of ze zelf als Ridder op een kasteel zouden willen wonen. Ze bezoeken de kastelen Waardenburg en Keppel en gaan de kelders van de ruïne Batenburg in. De Ruïne van Batenburg is voor het publiek van Omroep Gelderland aanstaande zaterdag te bezoeken.

Bekijk hier de uitzending over Gelderland kastelenprovincie

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!