Nieuws

Bromtonen, waar komen ze vandaan? En: kom je er vanaf?

Bromtonen. Om bijna letterlijk gek van te worden. Vele mensen klagen over ernstige klachten, zoals slapeloosheid.
ARNHEM - Bromtonen. Om bijna letterlijk gek van te worden. Vele mensen klagen over ernstige klachten, zoals slapeloosheid.
Zutphen wil van de klachten af die tientallen huishoudens zeggen te hebben. Bij de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) melden zich enkele slachtoffers per maand, meldt de stichting op haar website.
Een bromtoon is een laagfrequent geluid. Dergelijke tonen worden uitgedrukt in Hertz en worden veroorzaakt door apparatuur of installaties. Denk dan aan ventilatoren, verwarmingspompen, compressoren, zwaar vrachtverkeer, motoren van boten en vliegtuigen, windmolens en koelinstallaties. De tonen kunnen een afstand van 50 kilometer overbruggen.

'Ik probeer het te negeren'

Zutphenaar Jan Lebesque hoorde de bromtoon vier jaar geleden voor het eerst. 'Ik probeerde het geluid te negeren door 's nachts watjes in mijn oren te doen. Ik vind trouwens dat het de laatste tijd een stuk rustiger is. Ik hoor de bromtoon niet zo vaak meer.'
Mensen die last hebben van laagfrequent geluid omschrijven het vaak als ‘het gedreun van een draaiende wastrommel’. Lang niet iedereen hoort dit even hard. Sommige mensen geven aan dat ze het geluid 'voelen'. De omgeving denkt al snel aan psychische oorzaken.
Bart van der Graaf van adviseursbureau DMGR in Arnhem onderzoekt al jaren het fenomeen bromtoon. 'Het is mogelijk dat iemand een geluid hoort dat van een andere plaats komt. Dan is het moeilijk zoeken.'

'Soms hoor je iets wat er niet is'

Dat de tonen bestaan lijdt geen twijfel, zegt hij. 'Ik spreek veel mensen die klachten hebben. Ik probeer ze te begrijpen.' Dat zegt Van der Graaf niet zomaar: 'Op een gegeven moment denk je een bromtoon te horen, terwijl die er niet is. Je gaat je geluiden inbeelden. Het gehoororgaan past zich aan de situatie aan.'
Bij de omgevingsdienst Nijmegen zijn ook meldingen binnengekomen over bromtonen. Het probleem speelt op meer plaatsen en al langer. Waar worden ze nog meer gehoord?
Een klein overzicht van de afgelopen jaren, via Stichting Laagfrequentgeluid:
Een  49-jarige Nijmeegse meldt in 2014: 'Sinds februari 2013 hoor ik laagfrequent geluid. Ik woon bij de Waal. Toen ik het geluid begon te horen, zijn ze begonnen met de Waalverbreding. Mijn gedachte was dan ook dat ze 's nachts doorgingen met graven, of pompen. Na een rondgang bij de gemeente bleek dat echter niet het geval te zijn. Hun conclusie was al rap dat het aan mijn eigen oren lag. Daar zou iets mis mee zijn. Dat klopte wel, want ik had al tinnitus waar ik in die tijd nog heel prima mee leven kon.'

'Ik ging van wanhoop fietsen'

Inmiddels was de vrouw slecht gaan slapen, zeer slecht. 'Ik werd om de haverklap wakker (...) ik raakte volkomen uitgeput. In het begin ben ik van pure wanhoop rondjes gaan fietsen om te zoeken naar de bron van het geluid. Sprak mensen zelfs op straat aan om te vragen of zij het ook hoorden. Niemand dus.'
Het gaat niet goed, schrijft ze: 'Het leven is sindsdien in een stroomversnelling bergafwaarts gegaan. (...) En als je probeert uit te leggen waarom je zo moe bent, wat laagfrequent geluid is, wordt de blik aan de andere kant wat wazig, en vind je geen gehoor meer. En dan gaat de behoefte om het te delen heel rap over. Ik vind het ronduit als een verschrikkelijk fenomeen.'

'Gelukkig hoorde de buurman het ook'

Een inwoner (71) van Apeldoorn schrijft in 2013: 'In 2010 werd ik me bewust van mijn gevoeligheid voor laagfrequent geluid.  Ik ging de buurt in, op onderzoek. Ook een buurman hoorde (gelukkig) het zoemen, hoewel minder.'
Hij zocht contact gezocht met een verzorgingstehuis in de directe omgeving. 'Alle ventilatoren zijn nagekeken, het geluid bleef. Ik kreeg slaapmiddelen van de huisarts. Na twee maanden van de ene dag op de andere was het weg.'

Slaapmiddelen en klacht voor de gemeente

Sinds 25 oktober 2013 is het geluid terug. De Apeldoorner: 'Weer slaapmiddelen gevraagd (...). Nu minder heftig: een zacht zoemen, dat sterk wisselt. Sterker halverwege de nacht. Gisteravond in het verzorgingstehuis geluisterd, maar niets opvallends 'gehoord'. Wil eerdaags verder de buurt in. Ik vermoed een rioleringspomp. Maar hoe is dat te bepalen? Ik begin morgen met een klacht aan de gemeente.'
Tot slot nog een verhaal van een vrouw (49) uit Terborg, ook uit 2013. 'Sinds drie jaar is er een laagfrequente dreun/zoem in ons huis, die sinds afgelopen zomer harder geworden is. Inslapen zonder slaaptabletten is bijna nooit meer mogelijk', meldt ze.
De woningbouwstichting en de gemeente zijn op de hoogte. 'Maar die hebben tot nu toe geen actie ondernomen. (...)  Ik vermoed dat de zware zoem uit apparatuur (...) uit het nieuwbouwcomplex hier recht tegenover vandaan komt.'
Op het moment van publicatie van de klachten bij de vrouw duren die drie jaar. 'Net zolang als het complex hier staat. De woningbouwstichting zegt dat er in het hele complex zoveel apparatuur is dat het geen doen is dit te onderzoeken. De woningbouwstichting en de gemeente zijn samen eigenaar van dit complex.'

Terborgse is ten einde raad

Ze zegt zich zorgen te maken. 'Ik ben ten einde raad. Ik weet niet hoe lang ik het nog volhoud met ongeveer drie nachten slaap per week. Zelfs als ik slaaptabletten slik word ik vaak na een paar uur weer wakker gedreund en 's ochtends word ik sowieso wakker met hoofdpijn.'
💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking? Stuur ons een bericht op 06 - 220 543 52 of stuur een mail: omroep@gld.nl!